Wie tief war Frankreich in den Völkermord an Ruandas Tutsi 1994 verstrickt? Eine Historikerkommission enthüllt das Ausmaß der Kumpanei.

Es war die vierte Oktoberwoche des Jahres 1990. Zu Monatsbeginn hatte eine Rebellenarmee, die von Exiltutsi gebildete „Ruandische Patriotische Front“ (RPF), Ruanda von Uganda aus angegriffen; Ruandas Hutu-Diktatur schlug die Rebellen mit Hilfe unter anderem Frankreichs zurück. Der Konflikt schien überwunden, Frankreich bereitete sich auf den Abzug vor.
Dann, am 22. Oktober, warnte Frankreichs Militärattaché in Ruanda, Oberst Galinié, in einem internen Bericht, dass die ruandische Armee Freiwilligenverbände aufstelle, die „Massaker an Tutsi“ begehen könnten. Eine mögliche Folge, fürchtete er, wäre „eine Bitte der Tutsi und der ihnen wohlgesinnten Hutu, dass Frankreich sie schützt“.
Zwei Tage später legte er nach: Ein Waffenstillstand zwischen Ruandas Regierung und den Tutsi-Rebellen wäre für die Regierung inakzeptabel und „würde wahrscheinlich die physische Auslöschung der Tutsi im Land nach sich ziehen, 500.000 bis 700.000 Personen“.
Das war, knapp dreieinhalb Jahre bevor die „physische Auslöschung der Tutsi“ in Ruanda landesweit begann. In der Zwischenzeit rüstete Frankreich die ruandische Hutu-Regierung massiv auf, verteidigte sie gegen die RPF und ermunterte sie zugleich zu Friedensgesprächen, die genau das befürchtete Ergebnis hatten: Eine Machtteilung mit den Tutsi-Rebellen wurde vereinbart, radikale Hutu-Generäle lehnten dies ab, und nachdem Ruandas Präsident Juvénal Habyarimana am 6. April 1994 getötet worden war, begannen sie mit der „Auslöschung“. Und Frankreich schützte die Opfer nicht, sondern die Täter.
Der Bericht Galiniés vom 24. Oktober 1990 ist seit Jahren bekannt: er beweist, dass Frankreich schon früh mit einem Völkermord rechnete. Das Warnschreiben vom 22. Oktober ist offenbar neu entdeckt und befindet sich zusammen mit dem bekannten Schreiben im Untersuchungsbericht einer Historikerkommission, deren Bericht an Frankreichs Präsidenten Emmanuel Macron, <a href="https://www.vie-publique.fr/rapport/279186-rapport-duclert-la-france-le-rwanda-et-le-genocide-des-tutsi-1990-1994" target="_blank">„Frankreich, Ruanda und der Völkermord an den Tutsi (1990–1994)“</a> am Freitagabend veröffentlicht wurde.
<h3>„Schwere und erdrückende Verantwortung“</h3>
Der 992 Seiten lange Bericht hat es in sich. Er schlussfolgert, Frankreich trage „schwere und erdrückende Verantwortung“ am ruandischen Genozid. Es bestehe eine „politische“ Verantwortung: „die französischen Behörden haben eine fortdauernde Blindheit in ihrer Unterstützung eines rassistischen Regimes bewiesen“. Es gebe „institutionelle“ Verantwortungen: Missachtung von Dienstwegen, parallele Kommunikations- und Befehlsketten bei Präsident Mitterrand und seinen Konsorten, die ihre Macht missbraucht hätten. Und es gebe „intellektuelle“ Verantwortung: Mitterrands Berater hätten gegenüber der Öffentlichkeit die ruandische Realität verzerrt, indem sie von einem ethnischen Konflikt zwischen Hutu und Tutsi sprachen und von einem Bürgerkrieg, als es um einen organisierten Völkermord ging.
Der Vorwurf der „Blindheit“ erscheint angesichts der genauen französischen Kenntnisse über Gewaltakte in Ruanda paradox und wurde in ersten Reaktionen bereits zurückgewiesen. Die Nichtregierungsorganisation „Survie“, traditionell schärfste Kritikerin der französischen Afrikapolitik, spricht in einer Erklärung von einer „oberflächlichen Analyse, die den französischen Staat fälschlicherweise entlastet“.
Am andere Ende des Spektrums weist Mitterrands damaliger Außenminister Hubert Védrine den Vorwurf zurück, man habe Warnungen ignoriert: „Es bedurfte keiner Warnungen, um zu wissen, dass ein gigantisches Risiko bestand“, erklärt er gegenüber AFP: „Von Anfang an war klar, dass es eine fürchterliche Verhärtung geben würde.“
<h3>Nicht alle Materialien einsehbar</h3>
Macron gab den Historiker­bericht am 24. Mai 2018 in Auftrag, als er sich mit Ruandas Präsidenten Paul Kagame traf – Kagame führte ab 1990 die RPF-Rebellen in Ruanda, die schließlich im Juli 1994 das Völkermordregime stürzten und in Ruanda die Macht übernahmen. Der französische Präsident gründete eine Kommission aus 15 Historikern unter Professor Vincent Duclert. Die französischen Staatsarchive wurden der Kommission weitgehend geöffnet.
Doch die Historiker geben jetzt zu, dass sie in der relativ kurzen Zeit nicht alles restlos erforschen konnten, dass ihnen manche Dokumente, die „die Vorbereitung des Völkermordes dokumentiert hätten“, vorenthalten blieben – und dass eine rein archivarische Forschung eben nichts herausfindet, was nicht in den Archiven ist.
Das hindert die Kommission nicht daran, vor allem den damaligen sozialistischen Präsidenten François Mitterrand und dessen „starke, persönliche und direkte“ Beziehung zu seinem ruandischen Amtskollegen Habyarimana in die Kritik zu nehmen. Mitterrands präsidialer Generalstab stellte die RPF-Angriffe zu Kriegsbeginn 1990 als ugandische Invasion dar und sprach von einer „anglophonen“ Bedrohung.
Alle frühen Erkenntnisse, dass Habyarimanas Regierung in Reaktion auf diese „Invasion“ vor allem die Tutsi im eigenen Land angriff, blieben ebenso folgenlos wie in den Jahren danach die sich häufenden Berichte über Massaker an Tutsi. Derweil baute Frankreich seine militärische Unterstützung Ruandas immer weiter aus.
„In keiner Analyse wird die Bedrohung der Tutsi und der Opposition erwähnt“, merken die Historiker kritisch an, und: „Die Abfolge der Ereignisse hätte den französischen Behöden den systematischen Charakter der Verfolgung der Tutsi klarmachen müssen und sie dazu bringen müssen, die Entscheidung zur Unterstützung des Habyarimana-Regimes zu hinterfragen.“
Die Historiker räumen mit einem Dauerstreitthema auf. Am Abend des 6. April 1994 wurde im Anflug auf Ruandas Haupt­stadt Kigali das Flugzeug abgeschossen, das Habyarimana von einer Friedenskonferenz nach Hause brachte – direkt im Anschluss begann Ruandas Präsidialgarde in Kigali, Hutu-Oppositionelle und Tutsi zu jagen, der Beginn des Völkermordes. Jahrzehntelang beschuldigte Frankreich danach die RPF, das Flugzeug abgeschossen zu haben. Der Bericht enthüllt nun, dass Frankreichs Auslandsgeheimdienst DGSE bereits seit Juli 1994 radikale Hutu-Kräfte, die einen Friedensschluss mit der RPF ablehnten, für die Täter hält.
Die Massaker an Tutsi waren von der ersten Stunde an bekannt und werden in zahlreichen internen Berichten beim Namen genannt. Öffentlich sprach Frankreich aber von „inter­ethnischen Übergriffen“ zwischen Hutu und Tutsi und setzte ausgerechnet auf als Hardliner bekannte Hutu-Generäle, um „die Präsidialgarde zur Vernunft zu bringen“, wie es hieß.
<h3>Keine „Komplizität“?</h3>
Den Vorwurf einer „Komplizität“ Frankreichs mit den Völkermordtätern weist der Bericht zurück. Die Historiker erklären es für „unmöglich, mit Gewissheit Waffenströme aus Frankreich nach Ruanda nach Beginn des Völkermords an den Tutsi nachzuweisen“, und führen dies auf das „Fehlen signifikanter Archive in den in Frankreich konsultierten Beständen“ zurück.
Bestehende Erkenntnisse dazu ignorieren sie aber, beispielsweise Zeugenaussagen gegenüber einer früheren parlamentarischen Untersuchung, wonach die französische Evakuierungsmission zu Beginn des Völkermordes bei ihrem Abzug ihre Munition an Ruandas Armee übergeben habe.
Frankreichs Armee führte in den ersten Tagen des Massen­mordens eine Evakuierungsaktion für Ausländer durch, da man fürchtete, die eigenen Landsleute könnten Zielscheiben der RPF werden. Gegen die Massaker selbst einzugreifen – diese Möglichkeit schien in Frankreich keinem Verantwortungsträger in den Kopf gekommen zu sein. Vielmehr fürchtete man, zitiert der Bericht hohe französische Generäle aus den Monaten April und Mai 1994, dass jetzt unter ugandischer Führung „ein Tutsiland entsteht, mit angelsächsischer Unterstützung“, und dass „jetzt die Tutsi die Hutu massakrieren werden“. Erst am 23. Juni 1994, als die meisten Tutsi Ruandas schon tot waren, rückte Frankreichs Armee wieder in Ruanda ein, um mit ihrer „Operation Turquoise“ eine „sichere humanitäre Zone“ im Westen Ruandas einzurichten und diese vor der RPF zu schützen.
Eine UN-Resolution segnete diese Intervention als „humanitär“ ab. Intern sah man das in Frankreich anders. Ein diplomatischer Berater des Premierministers ordnete sie in einer „Logik der Rückeroberung Ruandas“ ein. Ein General, so der Bericht, habe vorgeschlagen, „vorzurücken, um (…) in Richtung Kigali vorzustoßen“. Frankreich sah sich offenbar als Retter des in Auflösung begriffenen Hutu-Regimes.
Der Bericht führt zwar aus, dass Frankreichs Regierung am 15. Juli 1994 öffentlich erklärte, man werde für den Völkermord verantwortliche ruandische Regierungsangehörige „internieren, um sie daran zu hindern, ihre Aktivitäten fortzusetzen, und sie auf Anforderung den Vereinten Nationen zu über­geben“. Der Elysée-Palast habe das aber abgeblockt, da ein solcher Schritt nicht im UN-Mandat enthalten war – wobei die USA dies im UN-Sicherheitsrat vorgeschlagen, Frankreich es aber abgebügelt habe.
So fand die aus Kigali geflohene Völkermordregierung bei den Franzosen Schutz – und sicheres Geleit in den benachbarten Kongo durch die französische Fremdenlegion, wie ein Beteiligter in der Legionärszeitschrift Képi blanc enthüllt hat, was den Historikern offenbar entgangen ist. Ein kürzlich freigegebenes Dokument des französischen Generalstabs bestätigt „die Option, die Reste der ruandischen Armee samt ihrer Ausrüstung nach Zaire (heute Kongo) zu verlagern, um von dort aus den Widerstand fortzusetzen“.

Völkermord in Ruanda: Schwarzbuch Frankreich

How deeply was France involved in the 1994 genocide of Rwanda's Tutsis? A commission of historians reveals the extent of the cronyism

It was the fourth week of October 1990. At the beginning of the month, a rebel army, the Rwandan Patriotic Front (RPF), formed by exiled Tutsis, attacked Rwanda from Uganda; Rwanda's Hutu dictatorship beat back the rebels with the help of France, among others. The conflict appeared to be over and France prepared to withdraw.
Then, on 22 October, France's military attaché in Rwanda, Colonel Galinié, warned in an internal report that the Rwandan army was raising volunteer units that could commit "massacres of Tutsis." One possible consequence, he feared, would be "a request by the Tutsis and Hutus sympathetic to them that France protect them."
Two days later, he followed up: a cease-fire between Rwanda's government and the Tutsi rebels would be unacceptable to the government and "would probably entail the physical extermination of the Tutsi in the country: 500,000 to 700,000 people."
That was, barely three and a half years before the "physical extermination of the Tutsi" began nationwide in Rwanda. In the meantime, France was massively arming the Rwandan Hutu government, defending it against the RPF while encouraging them to engage in peace talks that precisely resulted in what had been so feared: power-sharing with the Tutsi rebels was agreed to, radical Hutu generals refused, and after Rwanda's President Juvénal Habyarimana was killed on 6 April 1994, they began the "extermination." And France did not protect the victims, but the perpetrators.
Galinié's report from 24 October 1990 has been known for years: it proves that France expected genocide early on. The warning letter from 22 October appears to be a new discovery and is included, along with the well-known letter, in the investigative report of a commission of historians whose report to France's President Emmanuel Macron, <a href="https://www.vie-publique.fr/rapport/279186-rapport-duclert-la-france-le-rwanda-et-le-genocide-des-tutsi-1990-1994">"France, Rwanda and the Genocide against the Tutsis (1990-1994)"</a> was published on Friday evening.
<h3>"Grave and overwhelming responsibility"</h3>
The 992-page report packs a punch. It concludes that France bears a "grave and overwhelming responsibility" in the Rwandan genocide. There is "political" responsibility: "the French authorities demonstrated a continuing blindness in their support for a racist regime." There were "institutional" responsibilities: disregard for official channels, parallel chains of communication and command among President Mitterrand and his consorts, who abused their power. And there was "intellectual" responsibility: Mitterrand's advisors distorted the Rwandan reality vis-à-vis the public by speaking of an ethnic conflict between Hutu and Tutsi and of a civil war when it was a matter of organised genocide.
The accusation of "blindness" seems paradoxical in view of the precise French knowledge of the acts of violence in Rwanda and has already been met with a rebuff in initial reactions. The NGO "Survie", traditionally the harshest critic of French African policy, spoke of a "superficial analysis that falsely exonerates the French state" in its statement.
At the other end of the spectrum, Mitterrand's then foreign minister Hubert Védrine rejects the accusation that warnings were ignored: "There was no need for warnings to know that there was a gigantic risk", he tells the news agency AFP: "From the beginning, it was clear that there would be a terrible hardening [of the fronts]."
<h3>Not all materials available for inspection</h3>
Macron commissioned the historian's report on 24 May 2018, when he met with Rwanda's President Paul Kagame – Kagame led Rwanda's RPF rebels from 1990, who eventually overthrew the genocidal regime and took power in Rwanda in July 1994. The French president established a commission of 15 historians under Professor Vincent Duclert. French state archives were extensively opened to the commission.
But the historians now admit that in the relatively short time they had, they were unable to research everything completely. They admit that some documentation that "would have documented the preparation of the genocide" was withheld from them – and that purely archival research cannot discover anything that is not already in the archives.
However, these limitations do not prevent the commission from being able to criticise the then socialist president François Mitterrand and his "strong, personal and direct" relationship with his Rwandan counterpart Habyarimana. Mitterrand's presidential general staff portrayed the RPF attacks at the start of the war in 1990 as a Ugandan invasion and spoke of an "Anglophone" threat.
Any early findings that Habyarimana's government was primarily attacking Tutsis at home in response to this "invasion" were inconsequential, as were the mounting reports of massacres of Tutsis in the years that followed. Meanwhile, France continued to expand its military support for Rwanda.
"No analysis mentions the threat to the Tutsi and the opposition", the historians note critically, and, "the sequence of events should have made the French authorities aware of the systematic nature of the persecution of the Tutsis and made them question the decision to support the Habyarimana regime."
Historians are clearing up an ongoing controversy. On the evening of 6 April 1994, the plane carrying Habyarimana home from a peace conference was shot down on approach to Rwanda's capital, Kigali. Immediately afterwards, Rwanda's presidential guard in Kigali began hunting down Hutu opposition members and Tutsis, the beginning of the genocide. Later on, for decades, France accused the RPF of shooting down the plane. The report now reveals that France's foreign intelligence service, DGSE, has believed the radical Hutu forces, who rejected a peace deal with the RPF, to be the perpetrators since as early as July 1994.
The massacres of the Tutsis were known from the outset and are named in numerous internal reports. Publicly, however, France spoke of "inter-ethnic attacks" between Hutus and Tutsis and relied on Hutu hardliner generals, of all people, to "bring the presidential guard to its senses", as they put it.
<h3>No "complicity"?</h3>
The report rejects the accusation of France's "complicity" with the genocide perpetrators. The historians declare it "impossible to prove with certainty the flow of arms from France to Rwanda after the start of the genocide against the Tutsis", attributing this to the "lack of significant archives in the holdings consulted in France."
However, they ignore existing evidence on this, such as witness statements from an earlier parliamentary inquiry that the French evacuation mission handed over its ammunition to Rwanda's army when it left at the start of the genocide.
France's army conducted an evacuation operation for foreigners in the early days of the mass killing, fearing that their own countrymen would become targets of the RPF. To intervene against the massacres themselves, however ... this possibility does not seem to have crossed the mind of any French official. Rather, the report quotes senior French generals from April and May 1994, saying that they feared that now, under Ugandan leadership, "a Tutsiland is emerging, with Anglo-Saxon support", and that "now the Tutsis will massacre the Hutus." It was not until 23 June 1994, when most of Rwanda's Tutsis were already dead, that France's army moved back into Rwanda to establish a "safe humanitarian zone" in western Rwanda with its "Operation Turquoise", to protect it from the RPF.
A UN resolution rubber-stamped this intervention as "humanitarian." Internally, France took a different view. A diplomatic adviser to the prime minister placed it within a "logic of reconquering Rwanda." A general, according to the report, had suggested "advancing to (...) push towards Kigali." France apparently saw itself as the saviour of the Hutu regime, which was in the process of disintegrating.
The report does state that on 15 July 1994, France's government publicly declared that it would detain Rwandan government officials responsible for the genocide "to prevent them from continuing their activities and hand them over to the United Nations on request." But the Elysée Palace blocked this, saying such a move was not in the UN mandate – with the US proposing it in the UN Security Council but France dismissing it.
Eventually, the genocidal government that fled Kigali found shelter with the French – and safe passage into neighbouring Congo through the French Foreign Legion, as one person involved revealed in the legionnaire's journal Képi blanc, a fact that seems to have escaped historians. A recently declassified document from the French General Staff confirms "the option of moving the remnants of the Rwandan army, together with its equipment, to Zaire (now Congo) in order to continue the resistance from there."

Genocide in Rwanda: Black Book France

Una comisión de historiadores revela el alcance del amiguismo francés y su grado de implicación en las masacres de tutsis en 1994

El Frente Patriótico Ruandés (FPR), un ejército rebelde formado por tutsis exiliados, atacó Ruanda desde Uganda a principios de octubre de 1990. La dictadura hutu rechazó a los rebeldes con la ayuda de Francia, entre otros. El conflicto parecía haber terminado y Francia se preparaba para retirarse.
El día 22, el agregado militar de Francia en Ruanda, el coronel Galinié, advirtió en un informe interno que el Ejército ruandés levantaba unidades de voluntarios que podían cometer "masacres de tutsis". Temía varias consecuencias. Por ejemplo: "Una petición de los tutsis y de los hutus que simpatizan con ellos para que Francia los proteja".
El coronel retomó dos días más tarde: un alto el fuego con los rebeldes tutsis sería inaceptable para el Gobierno de Ruanda, y "probablemente implicaría el exterminio físico de los tutsis en el país: entre 500.000 y 700.000 personas".
Eso fue apenas tres años y medio antes de que comenzara el "exterminio físico de los tutsis" en Ruanda. Mientras tanto, Francia armaba al Gobierno hutu para defenderlo contra el FPR, a la vez que les animaba a entablar conversaciones de paz que desembocaron en lo que tanto se temía. Se acordó el reparto del poder con los rebeldes tutsis, los generales radicales hutus se negaron y, tras el asesinato del presidente ruandés Juvénal Habyarimana el 6 de abril de 1994, comenzaron el "exterminio". Francia no protegió a las víctimas, sino a los victimarios.
El informe de Galinié del 24 de octubre de 1990 se conoce desde hace años: demuestra que Francia esperaba el genocidio desde el principio. La carta de advertencia del 22 de octubre parece un nuevo hallazgo y se incluye en el informe <a href="https://www.vie-publique.fr/rapport/279186-rapport-duclert-la-france-le-rwanda-et-le-genocide-des-tutsi-1990-1994">'Francia, Ruanda y el genocidio contra los tutsis (1990-1994)'</a>, escrito por una comisión de historiadores y compartido al presidente francés Emmanuel Macron, según se supo el pasado viernes.
<h3>"Responsabilidad grave y abrumadora"</h3>
El informe tiene 992 páginas y es contundente: concluye que Francia tuvo una "responsabilidad grave y abrumadora" en el genocidio ruandés. Hay una responsabilidad "política": "las autoridades francesas demostraron una ceguera continua en su apoyo a un régimen racista". También hubo responsabilidades "institucionales": el desconocimiento de los canales oficiales, las cadenas paralelas de comunicación y de mando entre el entonces presidente François Mitterrand y sus socios, que abusaron de su poder. Y hubo responsabilidades "intelectuales": Los asesores de Mitterrand distorsionaron la realidad ruandesa ante la opinión pública al hablar de un conflicto étnico entre hutus y tutsis y de una guerra civil, cuando se trataba de un genocidio organizado.
La acusación de "ceguera" parece paradójica frente al conocimiento preciso que tienen los franceses de los actos de violencia en Ruanda, y ya ha sido rechazada. La ONG Survie, la más crítica contra la política de Francia en África, habla en su declaración de un "análisis superficial que exonera falsamente al Estado francés".
En el otro extremo, el ministro de Asuntos Exteriores de Mitterrand, Hubert Védrine, rechaza la acusación de que se ignoraron las advertencias: "No había necesidad de advertencias para saber que había un riesgo gigantesco", dijo a la agencia AFP. "Desde el principio estaba claro que habría un terrible endurecimiento [de los frentes]".
<h3>No todo el material se puede revisar</h3>
Macron encargó el informe el 24 de mayo de 2018, cuando se reunió con el presidente de Ruanda, Paul Kagame. Kagame había dirigido a los rebeldes del FPR a partir de 1990, que derrocaron al régimen genocida y tomaron el poder en Ruanda en julio de 1994. El presidente francés creó una comisión de quince historiadores bajo el mando del profesor Vincent Duclert, que tuvieron acceso a gran parte de los archivos estatales franceses.
Los historiadores, sin embargo, admiten que en el relativamente poco tiempo que tuvieron no pudieron investigarlo todo, que se les ocultaron algunos documentos que "habrían documentado la preparación del genocidio" y que la investigación archivística no puede averiguar nada fuera de los propios los archivos.
Pero estas limitaciones no impiden que la comisión pueda criticar a Mitterrand y su relación "fuerte, personal y directa" con su homólogo ruandés Habyarimana. El Estado Mayor de Mitterrand presentó los ataques del FPR al inicio de la guerra en 1990 como una invasión ugandesa y habló de una amenaza "anglófona".
Las primeras conclusiones de que el Gobierno de Habyarimana atacaba sobre todo a los tutsis en su país en respuesta a esta "invasión" no tuvieron consecuencias, al igual que los informes de masacres de tutsis en los años siguientes. Mientras tanto, Francia ampliaba su apoyo militar a Ruanda.
"Ningún análisis menciona la amenaza a los tutsis y a la oposición", critican los historiadores. "La secuencia de los acontecimientos debería haber hecho que las autoridades francesas se hubieran dado cuenta del carácter sistemático de la persecución de los tutsis y se cuestionaran la decisión de apoyar al régimen de Habyarimana".
Los historiadores también aclaran una controversia que existía desde entonces. La noche del 6 de abril de 1994, el avión que transportaba a Habyarimana a su casa tras una conferencia de paz fue derribado al acercarse a la capital de Ruanda, Kigali. Acto seguido, la guardia presidencial ruandesa en Kigali comenzó a perseguir a los miembros de la oposición hutu y a los tutsis, lo que supuso el inicio del genocidio. Más tarde, y durante décadas, Francia acusó al FPR de haber derribado el avión. El informe revela ahora que el servicio de inteligencia exterior de Francia, la DGSE, creía desde julio de 1994 que las fuerzas radicales hutus, que rechazaban un acuerdo de paz con el FPR, lo habían perpetrado.
Las masacres de tutsis se conocían desde el principio y se nombran en numerosos informes internos. Francia, sin embargo, habló en público de "ataques interétnicos" entre hutus y tutsis y se apoyó en los generales hutus de línea dura para "hacer entrar en razón a la guardia presidencial", según el informe.
<h3>¿No hubo "complicidad"?</h3>
El documento rechaza la acusación de "complicidad" de Francia con los autores del genocidio. Los historiadores declaran que es "imposible probar con certeza los flujos de armas de Francia a Ruanda tras el inicio del genocidio contra los tutsis". Lo atribuyen a la "falta de archivos significativos en los fondos consultados en Francia".
Pero ignoran las pruebas que ya existen al respecto, como el testimonio en una investigación parlamentaria anterior de que la misión de evacuación francesa había entregado su munición al Ejército de Ruanda cuando se marchó al comienzo del genocidio.
El Ejército francés llevó a cabo una operación de evacuación de extranjeros en los primeros días de la matanza masiva porque temía que sus compatriotas se convirtieran en objetivos del FPR. Entretanto, la intervención contra las propias masacres no parece haber pasado por la mente de ningún responsable en Francia. Más bien, el informe cita a generales franceses de alto rango entre abril y mayo de 1994, que temían que bajo el liderazgo ugandés surgía "una Tutsilandia con apoyo anglosajón". "Ahora los tutsis masacrarán a los hutus", dice uno de los testimonios. No fue hasta el 23 de junio de 1994, cuando la mayoría de los tutsis de Ruanda ya estaban muertos, que el Ejército francés volvió a entrar para establecer una "zona humanitaria segura" en el oeste del país con la Operación Turquesa.
La ONU avaló esta intervención como "humanitaria" a través de una resolución. Francia adoptó otro punto de vista puertas para dentro: un asesor diplomático del primer ministro la situó dentro de una "lógica de reconquista de Ruanda". Según el informe, un general había sugerido "avanzar para [...] avanzar hacia Kigali". Al parecer, Francia se veía como la salvadora del régimen hutu, que estaba en proceso de desintegración.
El informe afirma que el Gobierno de Francia declaró en público el 15 de julio de 1994 que internaría a los funcionarios del Gobierno ruandés responsables del genocidio "para impedir que continúen con sus actividades y entregarlos a las Naciones Unidas cuando lo soliciten". Pero el Palacio del Elíseo lo impidió y alegó que esa medida no entraba en el mandato de la ONU. Estados Unidos después lo propuso en el Consejo de Seguridad y Francia lo rechazó.
Al final, el Gobierno genocida que huyó de Kigali encontró refugio y un pasaje seguro al vecino Congo a través de la Legión Extranjera francesa, como reveló una persona involucrada a la revista legionaria Képi Blanc, un hecho que parece haber escapado a los historiadores. Un documento del Estado Mayor francés desclasificado hace poco confirma "la opción de trasladar los restos del Ejército ruandés junto con su equipo a Zaire (actual Congo) para continuar la resistencia desde allí".

El papel de Francia en el genocidio ruandés

Jak głęboko Francja była zaangażowana w ludobójstwo Tutsi w Rwandzie w 1994 roku? Powołana przez Macrona komisja historyków ujawnia nowe fakty.

Był czwarty tydzień października 1990 r. Na początku miesiąca armia rebeliantów, Rwandyjski Front Patriotyczny (RPF), utworzona przez wygnanych Tutsi, zaatakowała Rwandę od strony Ugandy. Rwandyjski reżim Hutu odepchnął rebeliantów z pomocą m.in. Francji. Wydawało się, że konflikt jest zakończony, a Francja przygotowywała się do wycofania wojsk.
Następnie, 22 października, attaché wojskowy Francji w Rwandzie, pułkownik Galinié, ostrzegł w wewnętrznym raporcie, że armia rwandyjska zbiera oddziały ochotników, które mogą dokonać "masakry Tutsi". Obawiał się, że jedną z możliwych konsekwencji będzie "prośba Tutsi i sprzyjających im Hutu, by Francja ich chroniła".
Dwa dni później poszedł dalej i stwierdził, że zawieszenie broni między rządem Rwandy a rebeliantami Tutsi będzie nie do przyjęcia dla rządu i "prawdopodobnie pociągnie za sobą fizyczną eksterminację od 500 do 700 tys. Tutsi w kraju".
Było to ledwie trzy i pół roku przed tym, jak "fizyczna eksterminacja Tutsi" rozpoczęła się w całej Rwandzie. W międzyczasie Francja masowo dozbrajała rwandyjski rząd Hutu, broniąc go przed RPF i jednocześnie zachęcając do podjęcia rozmów pokojowych, których efektem było właśnie to, czego tak bardzo się obawiano. Gdy zgodzono się na podział władzy z rebeliantami Tutsi, radykalni generałowie Hutu odmówili, a po zabiciu prezydenta Rwandy Juvénala Habyarimany 6 kwietnia 1994 r. rozpoczęli "eksterminację". A Francja nie chroniła ofiar, lecz sprawców.
Raport Galiniégo z 24 października 1990 r. jest znany od lat i dowodzi, że Francja zawczasu spodziewała się ludobójstwa. List ostrzegawczy z 22 października wydaje się być nowym odkryciem i jest zawarty, obok znanego listu, w raporcie śledczym komisji historyków, której raport dla prezydenta Francji Emmanuela Macrona pt. <a href="https://www.vie-publique.fr/rapport/279186-rapport-duclert-la-france-le-rwanda-et-le-genocide-des-tutsi-1990-1994">"Francja, Rwanda i ludobójstwo na Tutsi (1990-1994)"</a> został opublikowany w piątek wieczorem.
<h3>"Poważna i przytłaczająca odpowiedzialność"</h3>
Liczący 992 strony raport ma mocny wydźwięk. Dokument stwierdza, że Francja ponosi "poważną i przytłaczającą odpowiedzialność" za ludobójstwo w Rwandzie. Ciąży na nim odpowiedzialność "polityczna": "władze francuskie wykazały się trwałą ślepotą w swoim wsparciu dla rasistowskiego reżimu". Raport mówi też o odpowiedzialności "instytucjonalnej" – lekceważeniu oficjalnych kanałów, równoległych łańcuchach komunikacji i dowodzenia wśród otoczenia prezydenta Mitterranda i jego popleczników, którzy nadużywali swojej władzy. W końcu istnieje również odpowiedzialność "intelektualna" – Doradcy Mitterranda zniekształcili rzeczywistość rwandyjską wobec opinii publicznej, mówiąc o konflikcie etnicznym między Hutu i Tutsi oraz o wojnie domowej, podczas gdy chodziło o zorganizowane ludobójstwo.
Oskarżenie o "ślepotę" wydaje się paradoksalne w obliczu dokładnej wiedzy Francuzów na temat aktów przemocy w Rwandzie i spotkało się już z krytyczną reakcją. Organizacja pozarządowa "Survie", zazwyczaj najostrzejszy krytyk francuskiej polityki afrykańskiej, w swoim oświadczeniu mówiła o "powierzchownej analizie, która fałszywie uniewinnia państwo francuskie".
Po drugiej stronie sporu stoi ówczesny minister spraw zagranicznych Mitterranda, Hubert Védrine, który odrzuca zarzut, że ostrzeżenia zostały zignorowane. - Ostrzeżenia nie były konieczne, aby wiedzieć, że istnieje gigantyczne ryzyko - powiedział agencji informacyjnej AFP. - &nbsp;Od początku było jasne, że dojdzie do straszliwego zradykalizowania na froncie - dodał.
<h3>Nie wszystkie materiały dostępne do wglądu</h3>
Macron zlecił historykom przygotowanie raportu 24 maja 2018 r., kiedy spotkał się z prezydentem Rwandy Paulem Kagame. Kagame od 1990 r. przewodził rwandyjskim rebeliantom z RPF, którzy ostatecznie obalili ludobójczy reżim i przejęli władzę w Rwandzie w lipcu 1994 r. Prezydent Francji powołał komisję złożoną z 15 historyków pod przewodnictwem profesora Vincenta Duclerta. Francuskie archiwa państwowe zostały w dużej mierze otwarte dla komisji.
Historycy przyznają jednak, że w stosunkowo krótkim czasie nie byli w stanie zbadać wszystkiego do końca, że niektóre dokumenty, które "udokumentowałyby przygotowania do ludobójstwa", zostały zatajone. Potkreślili również, że czysto archiwalne badania nie mogą potwierdzić niczego, czego nie ma w archiwach.
Ograniczenia te nie przeszkadzają jednak komisji w krytykowaniu ówczesnego socjalistycznego prezydenta François Mitterranda i jego "silnych, osobistych i bezpośrednich" relacji ze swoim rwandyjskim odpowiednikiem Habyarimaną. Sztab generalny prezydenta Mitterranda przedstawiał ataki RPF na początku wojny w 1990 r. jako inwazję Ugandy i mówił o "anglojęzycznym" zagrożeniu.
Wszelkie wczesne ustalenia, zgodnie z którymi rząd Habyarimany w odpowiedzi na tę "inwazję" atakował przede wszystkim Tutsi w kraju, pozostały bez konsekwencji, podobnie jak coraz liczniejsze doniesienia o masakrach Tutsi w kolejnych latach. Tymczasem Francja nadal rozszerzała swoje wsparcie wojskowe dla Rwandy.
"Żadna analiza nie wspomina o zagrożeniu dla Tutsi i opozycji" - zauważają krytycznie historycy w swoim raporcie, a "ciąg wydarzeń powinien był uświadomić władzom francuskim systematyczną naturę prześladowań Tutsi i skłonić je do zakwestionowania decyzji o wspieraniu reżimu Habyarimany".
Historycy rozwiewają odwieczne kontrowersje. Wieczorem 6 kwietnia 1994 r. samolot, którym Habyarimana wracał z konferencji pokojowej, został zestrzelony przy podchodzeniu do lądowania w stolicy Rwandy, Kigali. Straż prezydencka Rwandy w Kigali od razu rozpoczęła polowanie na Tutsi i członków opozycji wśród Hutu, co stało się początkiem ludobójstwa. Później, przez dziesięciolecia, Francja oskarżała RPF o zestrzelenie samolotu. Teraz raport ujawnia, że francuski wywiad zagraniczny, DGSE, już od lipca 1994 r. wierzył, że sprawcami są radykalne siły Hutu, które odrzuciły porozumienie pokojowe z RPF.
O masakrach Tutsi wiedziano od samego początku i wskazywano je w licznych raportach wewnętrznych. Publicznie jednak Francja mówiła o "atakach na tle etnicznym" między Hutu i Tutsi i polegała na twardogłowych generałach Hutu, którzy mieli – jak to ujęto – "przywieść gwardię prezydencką do zmysłów".
<h3>Brak "współudziału"?</h3>
Raport odrzuca oskarżenie o "współudział" Francji w ludobójstwie. Historycy stwierdzają, że "nie można z całą pewnością udowodnić przepływu broni z Francji do Rwandy po rozpoczęciu ludobójstwa na Tutsi", przypisując to "brakowi znaczących archiwów w zbiorach konsultowanych we Francji".
Ignorują oni jednak istniejące dowody w tej sprawie, takie jak zeznania złożone przed wcześniejszym dochodzeniem parlamentarnym, że francuska misja ewakuacyjna przekazała swoją amunicję armii rwandyjskiej, gdy wyjeżdżała na początku ludobójstwa.
Armia francuska przeprowadziła operację ewakuacji obcokrajowców w pierwszych dniach masowych mordów, obawiając się, że jej rodacy staną się celem ataku RPF. Interweniowanie przeciwko samym masakrom nie przyszło do głowy żadnej odpowiedzialnej osoby we Francji. Raport cytuje raczej wysokich rangą francuskich generałów z kwietnia i maja 1994 r., którzy obawiali się, że obecnie, pod ugandyjskim przywództwem, "powstaje państwo Tutsi, z anglosaskim wsparciem", i że "teraz Tutsi będą masakrować Hutu". Dopiero 23 czerwca 1994 r., kiedy większość Tutsi w Rwandzie już nie żyła, armia francuska wkroczyła z powrotem do Rwandy, aby w ramach "Operacji Turkus" ustanowić w zachodniej Rwandzie "bezpieczną strefę humanitarną", chronioną przed RPF.
Rezolucja ONZ przypieczętowała tę interwencję jako "humanitarną". Wewnętrzne wnioski w państwie francuskim były inne. Doradca dyplomatyczny premiera określił działania wojskowe jako część "logiki rekonkwisty Rwandy". Jeden z generałów, według raportu, sugerował "posuwanie się do (...) przodu w kierunku Kigali". Francja najwyraźniej widziała siebie jako zbawcę będącego w trakcie rozpadu reżimu Hutu.
Raport stwierdza, że 15 lipca 1994 r. rząd Francji publicznie zadeklarował, że będzie internować urzędników rządu rwandyjskiego odpowiedzialnych za ludobójstwo, "aby uniemożliwić im dalszą działalność i przekazać ich na żądanie Organizacji Narodów Zjednoczonych". Pałac Elizejski jednak zablokował tę decyzję, twierdząc, że takie posunięcie nie leży w kompetencjach ONZ. USA zaproponowało podjęcie tego typu działań w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, ale Francja odrzuciła tę propozycję.
Ostatecznie ludobójczy rząd uciekający z Kigali znalazł schronienie u Francuzów, którzy zapewnili mu bezpieczne przejście do sąsiedniego Konga pod ochroną Francuskiej Legii Cudzoziemskiej, jak ujawniła jedna z zaangażowanych osób w czasopiśmie legionistów "Képi blanc". Fakt ten najwyraźniej umknął historykom. Niedawno odtajniony dokument z francuskiego Sztabu Generalnego potwierdza "możliwość przeniesienia resztek armii rwandyjskiej, wraz z jej wyposażeniem, do Zairu (obecnie Kongo), aby stamtąd kontynuować opór".

Ludobójstwo w Rwandzie obciąża Francję

Πόσο βαθιά εμπλέκεται η Γαλλία στη γενοκτονία των Τούτσι της Ρουάντα το 1994; Μια επιτροπή ιστορικών αποκαλύπτει την έκταση της διαπλοκής

Ήταν η τέταρτη εβδομάδα του Οκτωβρίου 1990. Στις αρχές του μήνα, ένας επαναστατικός στρατός, το Πατριωτικό Μέτωπο της Ρουάντα (RPF), που σχηματίστηκε από εξόριστους Τούτσι, επιτέθηκε στη Ρουάντα από την Ουγκάντα· η δικτατορία των Χούτου της Ρουάντα απέκρουσε τους αντάρτες με τη βοήθεια της Γαλλίας, μεταξύ άλλων. Η σύγκρουση φαινόταν να έχει τελειώσει και η Γαλλία ετοιμαζόταν να αποχωρήσει.
Στη συνέχεια, στις 22 Οκτωβρίου, ο στρατιωτικός ακόλουθος της Γαλλίας στη Ρουάντα, ο συνταγματάρχης Γκαλινιέ, προειδοποίησε σε μια εσωτερική έκθεση ότι ο στρατός της Ρουάντα δημιουργούσε εθελοντικές μονάδες που θα μπορούσαν να διαπράξουν «σφαγές κατά των Τούτσι». Μια πιθανή συνέπεια, φοβόταν, θα ήταν «ένα αίτημα των Τούτσι και των Χούτου που τους υποστηρίζουν να τους προστατεύσει η Γαλλία».
Δύο ημέρες αργότερα, επανήλθε: μια κατάπαυση του πυρός μεταξύ της κυβέρνησης της Ρουάντα και των ανταρτών Τούτσι δε θα ήταν αποδεκτή από την κυβέρνηση και «θα συνεπαγόταν πιθανότατα τη φυσική εξόντωση των Τούτσι στη χώρα: 500.000 έως 700.000 ανθρώπων».
Αυτά ήταν, μόλις τριάμισι χρόνια πριν ξεκινήσει η «φυσική εξόντωση των Τούτσι» σε εθνικό επίπεδο στη Ρουάντα. Εν τω μεταξύ, η Γαλλία εξόπλιζε μαζικά την κυβέρνηση των Χούτου της Ρουάντα, την υπερασπιζόταν έναντι του RPF, ενώ τους ενθάρρυνε να συμμετάσχουν σε ειρηνευτικές συνομιλίες που κατέληξαν ακριβώς σε αυτό που τόσο φοβόντουσαν: συμφωνήθηκε ο διαμοιρασμός της εξουσίας με τους αντάρτες Τούτσι, οι ριζοσπάστες στρατηγοί των Χούτου αρνήθηκαν, και μετά τη δολοφονία του πρόεδρου της Ρουάντα Ζουβενάλ Χαμπιαριμάνα στις 6 Απριλίου 1994, ξεκίνησαν την «εξόντωση». Και η Γαλλία δεν προστάτευσε τα θύματα, αλλά τους δράστες.
Η έκθεση του Γκαλινιέ από τις 24 Οκτωβρίου 1990 είναι γνωστή εδώ και χρόνια: αποδεικνύει ότι η Γαλλία περίμενε από νωρίς τη γενοκτονία. Η προειδοποιητική επιστολή της 22ας Οκτωβρίου φαίνεται να είναι μια νέα ανακάλυψη και περιλαμβάνεται, μαζί με τη γνωστή επιστολή, στην ερευνητική έκθεση μιας επιτροπής ιστορικών, η έκθεση της οποίας προς τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, <a href="https://www.vie-publique.fr/rapport/279186-rapport-duclert-la-france-le-rwanda-et-le-genocide-des-tutsi-1990-1994">«Η Γαλλία, η Ρουάντα και η γενοκτονία κατά των Τούτσι (1990-1994)»</a>, δημοσιεύθηκε το βράδυ της Παρασκευής.
<h3>«Σοβαρή και συντριπτική ευθύνη»</h3>
Η έκθεση των 992 σελίδων έχει μεγάλη βαρύτητα. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Γαλλία φέρει «σοβαρή και συντριπτική ευθύνη» στη γενοκτονία της Ρουάντα. Υπάρχει «πολιτική» ευθύνη: «οι γαλλικές αρχές δήλωναν «άγνοια» όσον αφορά στην υποστήριξή τους σε ένα ρατσιστικό καθεστώς». Υπάρχουν «θεσμικές» ευθύνες: αδιαφορία για τα επίσημα κανάλια επικοινωνίας, παράλληλες αλυσίδες επικοινωνίας και διοίκησης μεταξύ του προέδρου Μιτεράν και των συνεργατών του, οι οποίοι έκαναν κατάχρηση της εξουσίας τους. Και υπήρχαν και «πνευματικές» ευθύνες: Οι σύμβουλοι του Μιτεράν διαστρέβλωσαν την πραγματικότητα στη Ρουάντα για το ευρύ κοινό, κάνοντας λόγο για μια εθνοτική σύγκρουση μεταξύ Χούτου και Τούτσι και για εμφύλιο πόλεμο, ενώ επρόκειτο για οργανωμένη γενοκτονία.
Η κατηγορία περί «άγνοιας» φαίνεται παράδοξη λόγω ακριβώς του ότι οι Γάλλοι γνώριζαν για τις βιαιοπραγίες στη Ρουάντα και έχει ήδη αντικρουστεί στις πρώτες αντιδράσεις. Η ΜΚΟ «Survie», παραδοσιακά η πιο σκληρή επικριτής της γαλλικής αφρικανικής πολιτικής, έκανε λόγο για μια «επιφανειακή ανάλυση που αθωώνει ψευδώς το γαλλικό κράτος» στην ανακοίνωσή της.
Στο άλλο άκρο του φάσματος, ο τότε υπουργός Εξωτερικών του Μιτεράν, Ιμπέρ Βεντρίν, απορρίπτει την κατηγορία ότι οι προειδοποιήσεις αγνοήθηκαν: «Δεν υπήρχε ανάγκη για προειδοποιήσεις για να μάθουμε ότι υπήρχε τεράστιος κίνδυνος», λέει στο πρακτορείο ειδήσεων AFP: «Από την αρχή ήταν σαφές ότι θα υπήρχε μια τρομερή εκτράχυνση [των μετώπων]».
<h3>Δεν είναι όλα το υλικό διαθέσιμο για επιθεώρηση</h3>
Ο Μακρόν παράγγειλε την έκθεση των ιστορικών στις 24 Μαΐου 2018, όταν συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ρουάντα Πολ Καγκάμε - ο Καγκάμε ηγήθηκε των ανταρτών του RPF της Ρουάντα από το 1990, οι οποίοι τελικά ανέτρεψαν το καθεστώς της γενοκτονίας και ανέλαβαν την εξουσία στη Ρουάντα τον Ιούλιο του 1994. Ο Γάλλος πρόεδρος συνέστησε μια επιτροπή 15 ιστορικών με επικεφαλής τον καθηγητή Βενσάν Ντουκλέρ. Η επιτροπή απέκτησε σε μεγάλο βαθμό πρόσβαση στα γαλλικά κρατικά αρχεία.
Αλλά οι ιστορικοί παραδέχονται τώρα ότι στο σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα δεν μπόρεσαν να ερευνήσουν τα πάντα διεξοδικά, ότι δεν τους δόθηκαν ορισμένα έγγραφα που «θα τεκμηρίωναν την προετοιμασία της γενοκτονίας» - και ότι η καθαρά αρχειακή έρευνα δεν μπορεί να ανακαλύψει τίποτα που δεν υπάρχει στα αρχεία.
Ωστόσο, αυτοί οι περιορισμοί δεν εμποδίζουν την επιτροπή να ασκήσει κριτική στον τότε σοσιαλιστή πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν και στην «ισχυρή, προσωπική και άμεση» σχέση του με τον ομόλογό του στη Ρουάντα, τον Χαμπιαριμάνα. Το προεδρικό γενικό επιτελείο του Μιτεράν παρουσίασε τις επιθέσεις του RPF κατά την έναρξη του πολέμου το 1990 ως εισβολή της Ουγκάντα και έκανε λόγο για μια «αγγλόφωνη» απειλή.
Οι οποιεσδήποτε πρώιμες αναφορές ότι η κυβέρνηση του Χαμπιαριμάνα στόχευε κυρίως τους Τούτσι στο εσωτερικό της χώρας ως απάντηση σε αυτή την «εισβολή» ήταν επουσιώδεις, όπως και οι αυξανόμενες αναφορές για σφαγές των Τούτσι στα χρόνια που ακολούθησαν. Εν τω μεταξύ, η Γαλλία συνέχισε να επεκτείνει τη στρατιωτική της υποστήριξη προς τη Ρουάντα.
«Καμία ανάλυση δεν αναφέρει την απειλή εναντίον των Τούτσι και της αντιπολίτευσης», σημειώνουν επικριτικά οι ιστορικοί, και, «η εξέλιξη των γεγονότων θα έπρεπε να είχε κάνει τις γαλλικές αρχές να συνειδητοποιήσουν τον συστηματικό χαρακτήρα των διώξεων των Τούτσι και να τις κάνει να αμφισβητήσουν την απόφαση να υποστηρίξουν το καθεστώς Χαμπιαριμάνα».
Οι ιστορικοί διευκρίνισαν και ένα ζήτημα που προκαλεί διαφωνίες. Το βράδυ της 6ης Απριλίου 1994, το αεροπλάνο που μετέφερε τον Χαμπιαριμάνα στην πατρίδα του από μια ειρηνευτική διάσκεψη καταρρίφθηκε κατά την προσέγγιση στην πρωτεύουσα της Ρουάντα, το Κιγκάλι - αμέσως μετά, η προεδρική φρουρά της Ρουάντα στο Κιγκάλι άρχισε να κυνηγά μέλη της αντιπολίτευσης των Χούτου και τους Τούτσι - η αρχή της γενοκτονίας. Αργότερα, για δεκαετίες, η Γαλλία κατηγορούσε το RPF για την κατάρριψη του αεροπλάνου. Η έκθεση αποκαλύπτει τώρα ότι η υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της Γαλλίας, η DGSE, πίστευε ήδη από τον Ιούλιο του 1994, ότι δράστες ήταν οι ριζοσπαστικές δυνάμεις των Χούτου, οι οποίες απέρριψαν μια συμφωνία ειρήνης με το RPF.
Οι σφαγές των Τούτσι ήταν γνωστές από την αρχή και αναφέρονται σε πολυάριθμες εσωτερικές εκθέσεις. Δημόσια, ωστόσο, η Γαλλία έκανε λόγο για «διαφυλετικές επιθέσεις» μεταξύ των Χούτου και Τούτσι και στηρίχθηκε περισσότερο σε σκληροπυρηνικούς στρατηγούς Χούτου, για να «συνετίσουν την προεδρική φρουρά», όπως χαρακτηριστικά δήλωνε.
<h3>Καμία «συνενοχή»;</h3>
Η έκθεση απορρίπτει την κατηγορία της «συνενοχής» της Γαλλίας με τους δράστες της γενοκτονίας. Οι ιστορικοί δηλώνουν ότι είναι «αδύνατο να αποδειχθεί με βεβαιότητα ότι η Γαλλία έστελνε εξοπλισμούς προς τη Ρουάντα μετά την έναρξη της γενοκτονίας κατά των Τούτσι», αποδίδοντας το γεγονός αυτό στην «έλλειψη σημαντικών αρχείων στις εταιρείες που συμβουλεύτηκαν στη Γαλλία».
Ωστόσο, αγνοούν υπάρχοντα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με αυτό, όπως η μαρτυρία σε προηγούμενη κοινοβουλευτική έρευνα ότι η γαλλική αποστολή εκκένωσης παρέδωσε τα πυρομαχικά της στον στρατό της Ρουάντα όταν αποχώρησε κατά την έναρξη της γενοκτονίας.
Ο γαλλικός στρατός διεξήγαγε μια επιχείρηση εκκένωσης ξένων αμάχων τις πρώτες ημέρες των μαζικών δολοφονιών, φοβούμενος ότι οι δικοί τους συμπατριώτες θα γίνονταν στόχοι του RPF. Μια επέμβαση κατά των ίδιων των σφαγών - αυτό το ενδεχόμενο δε φαίνεται να πέρασε από το μυαλό κανενός υπεύθυνου στη Γαλλία. Αντίθετα, η έκθεση παραθέτει δηλώσεις ανώτερων Γάλλων στρατηγών από τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1994, οι οποίοι τότε φοβούνταν, ότι υπό την ηγεσία της Ουγκάντα, «αναδύεται μια Τουτσιλάνδη, με αγγλοσαξονική υποστήριξη», και ότι «τώρα οι Τούτσι θα σφάξουν τους Χούτου». Μόλις στις 23 Ιουνίου 1994, όταν οι περισσότεροι Τούτσι της Ρουάντα ήταν ήδη νεκροί, ο γαλλικός στρατός επέστρεψε στη Ρουάντα για να δημιουργήσει μια «ασφαλή ανθρωπιστική ζώνη» στη δυτική Ρουάντα με την «Επιχείρηση Τυρκουάζ» για να την προστατεύσει από το RPF.
Ένα ψήφισμα του ΟΗΕ επισφράγισε την επέμβαση αυτή ως «ανθρωπιστική». Εσωτερικά, η Γαλλία είχε διαφορετική άποψη. Ένας διπλωματικός σύμβουλος του πρωθυπουργού την ενέταξε σε μια «λογική ανακατάληψης της Ρουάντα». Ένας στρατηγός, σύμφωνα με την έκθεση, είχε προτείνει «να προχωρήσουμε για να (...) προελάσουμε προς το Κιγκάλι». Η Γαλλία προφανώς έβλεπε τον εαυτό της ως σωτήρα του καθεστώτος των Χούτου, το οποίο βρισκόταν σε διαδικασία κατάρρευσης.
Η έκθεση αναφέρει ότι στις 15 Ιουλίου 1994, η κυβέρνηση της Γαλλίας δήλωσε δημοσίως ότι θα θέσει υπό κράτηση κυβερνητικούς αξιωματούχους της Ρουάντα υπεύθυνους για τη γενοκτονία «για να τους εμποδίσει να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους και να τους παραδώσει στα Ηνωμένα Έθνη κατόπιν αιτήματος». Αλλά το Μέγαρο Ελιζέ το μπλόκαρε αυτό, λέγοντας ότι μια τέτοια κίνηση δεν ήταν σύμφωνη με την αποστολή του ΟΗΕ - με τις ΗΠΑ να την εισηγούνται στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά τη Γαλλία να την απορρίπτει.
Τελικά, η γενοκτονική κυβέρνηση που εγκατέλειψε το Κιγκάλι βρήκε καταφύγιο στους Γάλλους - και ασφαλές πέρασμα στο γειτονικό Κονγκό μέσω της Γαλλικής Λεγεώνας των Ξένων, όπως αποκάλυψε ένας από τους εμπλεκόμενους στο περιοδικό Képi blanc των Λεγεωνάριων, γεγονός που φαίνεται να έχει διαφύγει από τους ιστορικούς. Ένα πρόσφατα αποχαρακτηρισμένο έγγραφο του γαλλικού Γενικού Επιτελείου επιβεβαιώνει «τη δυνατότητα μετακίνησης των υπολειμμάτων του στρατού της Ρουάντα, μαζί με τον εξοπλισμό του, στο Ζαΐρ (σημερινό Κονγκό), προκειμένου να συνεχιστεί η αντίσταση από εκεί».

Γενοκτονία στη Ρουάντα: Η Μαύρη Βίβλος της Γαλλίας

Πόσο βαθιά εμπλέκεται η Γαλλία στη γενοκτονία των Τούτσι της Ρουάντα το 1994; Μια επιτροπή ιστορικών αποκαλύπτει την έκταση των διαπλοκής

Quelle a été l'implication de la France dans le génocide des Tutsi du Rwanda en 1994 ? Une commission d'historiens révèle l'ampleur du copinage entre l'armée française et les génocidaires.

C'était fin octobre 1990. Au début du mois, l'armée rebelle du Front patriotique rwandais (FPR), formée d'exilés tutsis, a attaqué le Rwanda à partir de l'Ouganda voisin. La dictature hutue du Rwanda a repoussé les rebelles avec l'aide de la France, parmi d'autres. Le conflit semblait terminé et la France se préparait à se retirer.
Puis, le 22 octobre, l'attaché militaire français au Rwanda, le colonel Galinié, avertit dans un rapport interne que l'armée rwandaise lève des unités de volontaires qui pourraient commettre des « massacres de Tutsi ». Une conséquence possible, craint-il, serait « la demande de protection de la part des Tutsis et Hutus qui leur sont favorables, qui pourrait être présentée à la France ».
Deux jours plus tard, il enchaîne : un cessez-le-feu entre le gouvernement rwandais et les rebelles tutsis serait inacceptable pour le gouvernement, en ce qu'il risquerait de provoquer le rétablissement du royaume tutsi au nord-est du pays, ce qui « entraînerait probablement l'extermination physique des Tutsi dans le pays : 500.000 à 700.000 personnes. »
C'était, à peine trois ans et demi avant que « l'extermination physique des Tutsi » ne commence à l'échelle nationale au Rwanda. Pendant ce temps, la France armait massivement le gouvernement hutu rwandais, le défendait contre le FPR tout en l'encourageant à s'engager dans des pourparlers de paix qui ont précisément abouti à ce que l'on craignait tant : un partage du pouvoir avec les rebelles tutsis a été accepté, les généraux hutus radicaux ont refusé, et après l'assassinat du président rwandais Juvénal Habyarimana le 6 avril 1994, ils ont commencé l'« extermination ». Et la France n'a pas protégé les victimes, mais les auteurs de ces crimes.
Le rapport du colonel Galinié du 24 octobre 1990 est connu depuis des années : il prouve que la France s'attendait très tôt à un génocide. La lettre d'avertissement du 22 octobre apparaît comme une nouvelle découverte et figure, avec la lettre bien connue, dans l'enquête d'une commission d'historiens dont le rapport au président français Emmanuel Macron, « <a href="https://www.vie-publique.fr/rapport/279186-rapport-duclert-la-france-le-rwanda-et-le-genocide-des-tutsi-1990-1994">La France, le Rwanda et le génocide contre les Tutsi (1990-1994)</a> » a été publié vendredi soir.
<h3>« Une responsabilité lourde et accablante »</h3>
Le rapport de 992 pages conclut que la France porte un « un ensemble de responsabilités, lourdes et accablantes » dans le génocide rwandais. Une responsabilité « politique » : « Les autorités françaises ont fait preuve d'un aveuglement permanent dans leur soutien à un régime raciste ». Des responsabilités « institutionnelles » : mépris des voies officielles, chaînes parallèles de communication et de commandement chez le président de l'époque François Mitterrand et ses consorts, qui ont abusé de leur pouvoir. Et une responsabilité « intellectuelle » : les conseillers de Mitterrand ont déformé la réalité rwandaise vis-à-vis du public en parlant d'un conflit ethnique entre Hutus et Tutsis et d'une guerre civile alors qu'il s'agissait d'un génocide organisé.
L'accusation d'« aveuglement » semble paradoxale au regard de la connaissance précise qu'ont les Français des actes de violence au Rwanda et a déjà fait l'objet de rebuffades dans les premières réactions. L'ONG Survie, traditionnellement la critique la plus sévère de la politique africaine de la France, a parlé dans son communiqué d'une « analyse superficielle qui disculpe faussement l'État français ».
À l'autre extrémité du spectre, Hubert Védrine, alors ministre des Affaires étrangères de Mitterrand, rejette l'accusation selon laquelle les avertissements ont été ignorés : « Il n'y avait pas besoin d'avertissements pour savoir qu'il y avait un risque gigantesque », déclare-t-il à l'agence de presse AFP : « Dès le début, il était clair qu'il y aurait un terrible durcissement (des fronts) ».
<h3>Tous les documents ne sont pas disponibles pour une inspection</h3>
Emmanuel Macron a commandé le rapport des historiens le 24 mai 2018, lors de sa rencontre avec le président rwandais Paul Kagame, qui a dirigé les rebelles du FPR du Rwanda à partir de 1990, lesquels ont fini par renverser le régime génocidaire et par prendre le pouvoir au Rwanda en juillet 1994. Le président français a créé une commission de 15 historiens sous la direction du professeur Vincent Duclert. Les archives de l'État français ont été largement ouvertes à la commission.
Mais les historiens admettent aujourd'hui qu'ils n'ont pas pu, en un temps relativement court, effectuer des recherches complètes, que certains documents « qui auraient documenté la préparation du génocide » leur ont été refusés - et qu'une recherche purement basée sur les archives ne peut rien découvrir qui ne se trouve pas dans les archives.
Ces limites n'empêchent toutefois pas la commission de pouvoir critiquer le président socialiste de l'époque, François Mitterrand, et sa relation « forte, personnelle et directe » avec son homologue rwandais Habyarimana. L'état-major présidentiel de Mitterrand a présenté les attaques du FPR au début de la guerre en 1990 comme une invasion ougandaise et a parlé d'une menace « anglophone ».
Les premières constatations selon lesquelles le gouvernement d'Habyarimana attaquait principalement les Tutsi dans son pays en réponse à cette « invasion » n'ont pas eu de conséquences, tout comme les rapports de plus en plus nombreux sur les massacres de Tutsi dans les années qui ont suivi. Pendant ce temps, la France a continué à étendre son soutien militaire au Rwanda.
« Aucune analyse ne mentionne la menace qui pesait sur les Tutsi et l'opposition », notent les historiens de manière critique, et « la suite des événements aurait dû faire prendre conscience aux autorités françaises du caractère systématique de la persécution des Tutsi et les amener à remettre en question la décision de soutenir le régime d'Habyarimana. »
Les historiens éclaircissent une éternelle controverse. Le soir du 6 avril 1994, l'avion qui ramenait Habyarimana d'une conférence de paix a été abattu à l'approche de Kigali, la capitale du Rwanda. Immédiatement après, la garde présidentielle rwandaise à Kigali a commencé à traquer les membres de l'opposition hutue et les Tutsi, ce qui a marqué le début du génocide. Par la suite, pendant des décennies, la France a accusé le FPR d'avoir abattu l'avion. Le rapport révèle maintenant que selon la DGSE, le service de renseignement extérieur de la France, les forces hutues radicales, qui ont rejeté un accord de paix avec le FPR, étaient les auteurs du génocide dès juillet 1994.
Les massacres de Tutsi étaient connus dès le début et sont cités dans de nombreux rapports internes. Mais publiquement, la France parle d'« attaques interethniques » entre Hutus et Tutsis et s'appuie sur des généraux hutus, dits « durs », pour « ramener la garde présidentielle à la raison », selon ses propres termes.
<h3>Pas de « complicité » ?</h3>
Le rapport rejette l'accusation de « complicité » de la France avec les auteurs du génocide. Les historiens déclarent qu'il est « impossible de rendre compte avec certitude de l’existence de flux d’armes transitant de la France vers le Rwanda après le début du génocide des Tutsi », attribuant cela à « l'absence d'archives significatives dans les fonds consultés en France ».
Cependant, ils ignorent les preuves existantes à ce sujet, comme le témoignage à une enquête parlementaire antérieure selon lequel la mission d'évacuation française a remis ses munitions à l'armée rwandaise lors de son départ au début du génocide.
L'armée française a mené une opération d'évacuation des étrangers dans les premiers jours du massacre, craignant que ses propres compatriotes ne deviennent des cibles du FPR. Intervenir contre les massacres eux-mêmes - cette possibilité ne semble avoir effleuré l'esprit d'aucun responsable en France. Au contraire, le rapport cite des généraux français de haut rang en avril et mai 1994, ils craignaient que désormais, sous la direction de l'Ouganda, « un Tutsiland émerge, avec le soutien des Anglo-Saxons », et que « maintenant les Tutsi vont massacrer les Hutus ». Ce n'est que le 23 juin 1994, alors que la plupart des Tutsi du Rwanda étaient déjà morts, que l'armée française est retournée au Rwanda pour établir une « zone humanitaire sûre » dans l'ouest du pays avec son « Opération Turquoise » pour le protéger du FPR.
Une résolution de l'ONU a entériné cette intervention comme étant « humanitaire ». Sur le plan interne, la France adopte un point de vue différent. Un conseiller diplomatique du Premier ministre l'inscrit dans une « logique de reconquête du Rwanda ». Un général, selon le rapport, avait suggéré « d'avancer pour (...) progresser en direction de Kigali ». La France se voyait apparemment comme le sauveur du régime hutu, qui était en train de se désintégrer.
Le rapport indique bien que le 15 juillet 1994, le gouvernement français a déclaré publiquement qu'il internerait les responsables gouvernementaux rwandais du génocide « pour les empêcher de poursuivre leurs activités et les remettre aux Nations unies sur demande ». Mais l'Élysée avait bloqué cette décision, affirmant qu'une telle mesure ne relevait pas du mandat de l'ONU. Les États-Unis l'ont proposée au Conseil de sécurité de l'ONU, mais la France l'a repoussée.
Finalement, le gouvernement génocidaire qui a fui Kigali a trouvé refuge auprès des Français - et un passage sûr au Congo voisin grâce à la Légion étrangère française, comme l'a révélé une personne impliquée dans le journal Képi blanc du légionnaire, un fait qui semble avoir échappé aux historiens. Un document récemment déclassifié de l'état-major français confirme « la possibilité de déplacer les restes de l'armée rwandaise, ainsi que son matériel, vers le Zaïre (actuel Congo) afin de poursuivre la résistance à partir de là-bas. »

Génocide rwandais : le livre noir de la France

Quelle a été l'implication de la France ? Une commission d'historiens révèle l'ampleur du copinage entre l'armée française et les génocidaires.

avatar.png

Webp.net-resizeimage (13).jpg

Läge Moria in Mali und nicht in Griechenland, wäre die EU schon längst aktiv. In Afrika gibt sich die EU hilfsbereiter als in Europa.

Wo sind die Flugzeuge? Wo sind die Armeen von Helfern, die mit Gütern des überlebensnotwendigen Bedarfs zu den Notleidenden eilen? Wo sind die UN-Profis mit ihren Zeltstädten und Registrierungssystemen? Wo sind die Evakuierungsflüge? In der Nacht zum Mittwoch brannte auf der griechischen Insel Lesbos das Flüchtlingslager Moria nieder. Fünf Tage später sitzen fast alle seiner Bewohner immer noch auf der Straße. Für ihr Obdach müssen sie selbst sorgen, Wasser und Brot sind Glückssache. Die lokale Bevölkerung sieht sie als gefährliche Virenträger, die Polizei hält sie mit Tränengas in Schach.
„Das ist jenseits von Worten“, berichtete im WDR-Fernsehen am Samstagabend eine erfahrene Reporterin. „Du gehst hier rein, hinter der Polizeikontrolle, du hörst keine Stimmen, und dann liegen die da alle. Nicht Hunderte. Tausende.“ Am Sonntag war nicht einmal das mehr möglich. Die Polizei hatte die Flüchtlinge abgeriegelt – von den Medien und von Hilfsorganisationen. Die Leute kollabieren vor Durst, auf einer Insel mit Tagestemperaturen von über 30 Grad, auf der es seit Mai nicht geregnet hat.
„Das ist nicht Europa“, behauptete die Reporterin. Doch. Das ist Europa. Genau das. Menschen verdursten auf der Straße, während europäische Politiker in europäischen Hauptstädten über eine „europäische Lösung“ faseln: 150 hier, 400 da, unbegleitete Minderjährige rausholen, vielleicht noch andere, aber nur vom griechischen Festland und nur wenn mehrere Länder mitmachen. Als Menschen kommen die Flüchtlinge bei diesen Diskussionen nicht vor. Ein totes Wildschwein in Brandenburg bringt die Behörden schneller zum Handeln.
12.600 Flüchtlinge lebten zuletzt in Moria. Europa gibt sich von diesen 12.600 Menschen überfordert, als seien es 12,6 Millionen. 12.600 – das war die Obergrenze der UN-Blauhelmmission in Mali, als sie 2013 entstand. Mali hatte für sie Platz, Mali rollte ihnen den roten Teppich aus wie zuvor den französischen Soldaten. Bundeswehrsoldaten, die in Mali im EU-Auftrag Ausbildung betreiben, wohnen im Luxushotel und erhalten zugleich Gefahrenzulagen.
<h3>Europa in Mali großzügig</h3>
In Mali gibt sich die EU großzügig, mit 350 Millionen Euro humanitärer Hilfe in den vergangenen acht Jahren. „Wann auch immer ein Konflikt eine Massenvertreibung von Menschen hervorruft, sind EU-finanzierte Hilfsorganisationen in Mali dazu ausgestattet, schnell zu reagieren und verletzliche Menschen mit Notunterkünften, Lebensmittelhilfe, Zugang zu sauberem Wasser und Gesundheitsversorgung, Schutz und dem Nötigsten zum Überleben zu versorgen“, prahlt die Mali-Seite der humanitären EU-Koordinierungsstelle ECHO. „Bedürftigen wird geholfen, sich im Laufe der Zeit gegen wiederholende Krisen zu wappnen, was sie für die Zukunft weniger verletzlich macht.“
<blockquote>Moria steht auch für das Scheitern des europäischen Anspruchs auf moralische Führung in der Welt</blockquote>
Müsste man die 12.600 Menschen aus Moria also nach Mali schicken, damit die EU ihnen unter die Arme greift? Die Zahlen sprechen für sich. In Mali beantragten im Jahr 2018 nach Angaben des UN-Flüchtlingshilfswerks UNHCR 9.918 Menschen Asyl, die meisten aus den Nachbarländern Niger und Burkina Faso, aber auch 330 aus Syrien, 22 aus Bangladesch und 5 aus der Türkei. Die Aufnahmequote, laut UNHCR: 100 Prozent.
Umgekehrt suchten demnach 7.265 Malier in anderen Ländern Asyl, die meisten in Frankreich und Italien. Die Aufnahmequoten: Frankreich 18,5 Prozent, Deutschland 3,3 Prozent, Italien 2,9 Prozent; eine Aufnahmequote von 0,0 Prozent verzeichneten Spanien sowie Griechenland, Luxemburg, die Niederlande, Österreich und Portugal, auch manche afrikanische Länder wie Nigeria und Südafrika. In den USA lag die Aufnahmequote für Malier bei 44,4 Prozent, in Kanada bei 58,3 Prozent und damit Weltspitze.
<h3>Symbol des Scheiterns</h3>
Moria ist ein Symbol des Scheiterns der europäischen Flüchtlingspolitik, heißt es oft. Aber dieses Scheitern besteht im Grunde darin, dass diese Menschen überhaupt da sind. Europa betreibt schließlich seit Jahren eine konsequente Flüchtlingsabwehr, mit Nachbarländern wie der Türkei als Türsteher, die man dafür bezahlt, dass niemand mehr herkommt, und mit aktiver Pushback-Politik auf hoher See. In Afrika werden mit EU-Unterstützung Grenzen hochgezogen, Überwachungs- und Kontrollsysteme aufgebaut, Reisefreiheiten gestrichen. Wer doch durchkommt, dem werden die Menschenrechte und die Menschenwürde verweigert. Es ist alles mehr oder weniger rechtswidrig, aber wen in Europa schert schon das Recht, wenn nur Nichteuropäer unter seinem Bruch leiden?
Das ständige Beschwören einer „europäischen Lösung“ ist eine Ausrede fürs Nichtstun: Ja, ich würde ja Flüchtlinge aufnehmen, aber nur wenn alle 27 EU-Staaten es machen. Man stelle sich vor, die europäischen Länder würden ihre Corona­politik dergestalt betreiben: Ja, wir brauchen wohl Kontaktbeschränkungen und Testmöglichkeiten und Hilfe für die Wirtschaft, aber erst wenn alle 27 Mitglieder es gleichzeitig tun? Dann wären schon Millionen Europäer an Covid-19 gestorben und die Wirtschaft befände sich im freien Fall. Aber so funktioniert die europäische Flüchtlingspolitik.
Moria steht daher auch für das Scheitern des europäischen Anspruchs auf moralische Führung in der Welt. Wo „europäische Werte“ in der Praxis „Werte nur für Europäer“ sind, stehen sie im Widerspruch zu den universellen Werten. Dass in Afrika – und in Asien und im Nahen Osten – Europa als moralische Instanz nicht mehr glaubwürdig ist und nicht mehr angehört wird, hat auch damit zu tun. Afrikaner und Asiaten arbeiten nach Kräften daran, dass sie irgendwann Europa und die Europäer nicht mehr brauchen, weder als Konkurrenten noch als Partner. Nicht durch das Zulassen von Migration, sondern durch seinen Hochmut gegenüber den restlichen 90 Prozent der Welt schafft Europa sich ab.

Europas Versagen: Wofür Moria steht

If Moria were in Mali and not in Greece, the EU would have been active long ago. The EU usually prefers to help out more in Africa than in Europe

Where are the planes? Where are the armies of helpers who rush to the needy with supplies? Where are the UN professionals with their tents and registration systems? Where are the evacuation flights? On the night of Wednesday, the refugee camp Moria on the Greek island of Lesbos burned down. Five days later, almost all of its inhabitants are still sitting in the streets. They have to provide for their own shelter; water and bread are a matter of luck. The local population sees them as dangerous virus carriers, the police keep them in check with tear gas.
"This is beyond words," stated an experienced reporter on German television (WDR) on Saturday evening. "You walk in here, behind the police control, you don't hear any voices, and then they are all lying there. Not hundreds. Thousands." On Sunday, not even that was possible. The police had sealed off the refugees from the media and aid agencies. People are collapsing from thirst, on an island with daytime temperatures of over 30 degrees, where it hasn't rained since May.
"This is not Europe," the reporter claimed. But it is. This is Europe. Exactly that. People die of thirst in the streets while European politicians in European capitals ramble on about a "European solution": 150 here, 400 there, getting unaccompanied minors out, perhaps others, but only from mainland Greece and only if several countries participate. The refugees do not appear as human beings in these discussions. A dead wild boar in Brandenburg made the authorities act faster.
In the end, 12,600 refugees lived in Moria. Europe pretends to be overwhelmed by these 12,600 people as if they were 12.6 million. 12,600 – that was the upper limit of the UN blue helmet mission in Mali when it was established in 2013. Mali had room for them, Mali rolled out the red carpet for them as it did for the French soldiers before. Bundeswehr soldiers who are training in Mali on behalf of the EU live in a luxury hotel and receive hazard-pay at the same time.
<h3>Europe is generous in Mali</h3>
In Mali, the EU is giving generously, with 350 million euros in humanitarian aid over the past eight years. "Whenever a conflict causes mass displacement of people, EU-funded relief agencies in Mali are equipped to respond quickly and provide vulnerable people with emergency shelter, food aid, access to clean water and health care, protection and the necessities for survival," boasts the Malian side of the EU's humanitarian coordinating body ECHO. "Those in need will be helped to arm themselves against recurring crises over time, making them less vulnerable for the future."
<blockquote>Moria represents the failure of the European claim to moral leadership in the world</blockquote>
Should the 12,600 people from Moria be sent to Mali for the EU to help them? The figures speak for themselves. According to the UN refugee agency UNHCR, 9,918 people applied for asylum in Mali in 2018, most of them from the neighbouring countries Niger and Burkina Faso, but also 330 from Syria, 22 from Bangladesh and 5 from Turkey. The admission rate, according to UNHCR: 100 per cent.
Conversely, 7,265 Malians sought asylum in other countries, most of them in France and Italy. The admission quotas: France 18.5 per cent, Germany 3.3 per cent, Italy 2.9 per cent; an admission rate of 0.0 per cent was recorded in Spain as well as in Greece, Luxembourg, the Netherlands, Austria and Portugal, and also in some African countries such as Nigeria and South Africa. In the USA, the admission rate for Malians was 44.4 per cent, in Canada 58.3 per cent, making it the world leader.
<h3>Symbol of Failure</h3>
Often it has been said, Moria is a symbol of the failure of European refugee policy. The failure being the fact that these people are there at all. After all, Europe has for years been consistently defending itself against refugees, with neighbouring countries such as Turkey as bouncers, who are paid to ensure that nobody comes here any more, and with an active pushback policy on the high seas. In Africa, borders are being raised with EU support, monitoring and control systems are being set up, and travel freedoms are being abolished. Those who do get through are denied human rights and human dignity. It is all more or less illegal, but who in Europe cares about the law if only non-Europeans suffer from its violation?
The constant invocation of a "European solution" is an excuse for doing nothing: yes, I will accept refugees, but only if all EU27 states do so. Imagine if the European countries pursued their corona policy in this way: yes, we probably need contact restrictions and testing opportunities and help for the economy, but only if all 27 members do it at the same time? Then millions of Europeans would already have died of Covid-19 and the economy would be crashing completely. But that is how European refugee policy works.
Moria, therefore, also stands for the failure of the European claim to moral leadership in the world. "European values" are in practice only "values for Europeans", they contradict universal values. The fact that in Africa – and in Asia and the Middle East – Europe is no longer credible as a moral authority and is no longer listened to has something to do with this. Africans and Asians are working hard to ensure that at some point they no longer need Europe and the Europeans, either as competitors or as partners. It is not migration that is problematic for Europe. It is its arrogance towards the other 90 per cent of the world. In this, Europe is abolishing itself.

What Moria says about Europe

Εάν η Μόρια ήταν στο Μάλι και όχι στην Ελλάδα, η ΕΕ θα είχε ενεργήσει εδώ και πολύ καιρό. Η ΕΕ προτιμά συνήθως να βοηθάει περισσότερο στην Αφρική παρά στην Ευρώπη

&nbsp;Πού είναι τα αεροπλάνα; Πού είναι οι στρατοί των βοηθών που σπεύδουν με προμήθειες σε όσους τις έχουν ανάγκη; Πού είναι οι επαγγελματίες του ΟΗΕ με τις σκηνές και τα συστήματα ταυτοποίησης τους; Πού είναι οι πτήσεις εκκένωσης; Το βράδυ της Τετάρτης, το στρατόπεδο προσφύγων Μόρια στο ελληνικό νησί της Λέσβου κάηκε. Πέντε ημέρες αργότερα, σχεδόν όλοι οι κάτοικοί του εξακολουθούν να ζουν στους δρόμους. Πρέπει να βρουν οι ίδιοι καταφύγιο, ενώ το νερό και το ψωμί είναι θέμα τύχης. Ο τοπικός πληθυσμός τους βλέπει ως επικίνδυνους φορείς του ιού, ενώ η αστυνομία τους ελέγχει με δακρυγόνα.&nbsp;
«Αυτό δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια», δήλωσε ένας έμπειρος δημοσιογράφος στη γερμανική τηλεόραση (WDR) το Σάββατο το απόγευμα. «Περπατάς εδώ, πίσω από τον έλεγχο της αστυνομίας, δεν ακούς καμία φωνή, και στη συνέχεια όλοι βρίσκονται εκεί κάτω ξαπλωμένοι. Όχι εκατοντάδες. Χιλιάδες». Την Κυριακή, ούτε καν να πλησιάσεις δεν ήταν δυνατό. Η αστυνομία είχε απομονώσει τους πρόσφυγες από τα μέσα ενημέρωσης και τις υπηρεσίες βοήθειας. Οι άνθρωποι καταρρέουν από τη δίψα, σε ένα νησί με θερμοκρασίες ημέρας πάνω από 30 βαθμούς, όπου δεν έχει βρέξει από τον Μάιο.&nbsp;
«Δεν είναι αυτή η Ευρώπη», ισχυρίστηκε ο δημοσιογράφος. Αλλά είναι. Αυτή είναι η Ευρώπη. Ακριβώς αυτή. Οι άνθρωποι πεθαίνουν από δίψα στους δρόμους, ενώ Ευρωπαίοι πολιτικοί στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αγωνίζονται για μια «ευρωπαϊκή λύση»: 150 εδώ, 400 εκεί, παίρνοντας ασυνόδευτους ανηλίκους, ίσως και άλλους, αλλά μόνο από την ηπειρωτική Ελλάδα και μόνο εάν συμμετέχουν πολλές χώρες. Οι πρόσφυγες δεν εμφανίζονται ως ανθρώπινα όντα σε αυτές τις συζητήσεις. Ένας νεκρός αγριόχοιρος στο Βραδεμβούργο έκανε τις αρχές να δράσουν πιο γρήγορα.&nbsp;
Τελικά, 12.600 πρόσφυγες ζούσαν στη Μόρια. Η Ευρώπη προσποιείται ότι κατακλύζεται από αυτούς τους 12.600 ανθρώπους σαν να ήταν 12,6 εκατομμύρια. 12.600 - αυτό ήταν το ανώτατο όριο της αποστολής των κυανόκρανων του ΟΗΕ στο Μάλι, όταν έφτασαν το 2013. Το Μάλι είχε χώρο για αυτούς, το Μάλι ξεδίπλωσε το κόκκινο χαλί για αυτούς όπως και για τους Γάλλους στρατιώτες στο παρελθόν. Οι στρατιώτες της Bundeswehr που εκπαιδεύονται στο Μάλι για λογαριασμό της ΕΕ ζουν σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο και λαμβάνουν ταυτόχρονα επίδομα κινδύνου.&nbsp;
<h3>Η Ευρώπη είναι γενναιόδωρη στο Μάλι&nbsp;</h3>
Στο Μάλι, η ΕΕ προσφέρει γενναιόδωρα, 350 εκατομμύρια ευρώ σε ανθρωπιστική βοήθεια τα τελευταία οκτώ χρόνια. «Κάθε φορά που μια σύγκρουση προκαλεί μαζικό εκτοπισμό ανθρώπων, οι υπηρεσίες βοήθειας που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στο Μάλι είναι σε θέση να ανταποκρίνονται γρήγορα και να παρέχουν σε ευάλωτα άτομα καταφύγιο έκτακτης ανάγκης, επισιτιστική βοήθεια, πρόσβαση σε καθαρό νερό και υγειονομική περίθαλψη, προστασία και τα απαραίτητα προς επιβίωση», καυχιέται η μαλινέζικη πλευρά του ανθρωπιστικού συντονιστικού φορέα της ΕΕ, ECHO. «Εκείνοι που έχουν ανάγκη θα βοηθηθούν για να εξοπλιστούν ενάντια σε επαναλαμβανόμενες κρίσεις με την πάροδο του χρόνου, κάτι που τους καθιστά λιγότερο ευάλωτους για το μέλλον».&nbsp;
<blockquote>Η Μόρια αντιπροσωπεύει την αποτυχία του ευρωπαϊκού ισχυρισμού για ηθική ηγεσία στον κόσμο&nbsp;</blockquote>
Πρέπει να σταλούν τα 12.600 άτομα από τη Μόρια στο Μάλι για να τους βοηθήσει η ΕΕ; Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Σύμφωνα με την υπηρεσία προσφύγων UNHCR του ΟΗΕ, 9.918 άτομα υπέβαλαν αίτηση ασύλου στο Μάλι το 2018, τα περισσότερα από τις γειτονικές χώρες του Νίγηρα και της Μπουρκίνα Φάσο, αλλά και 330 από τη Συρία, 22 από το Μπαγκλαντές και 5 από την Τουρκία. Το ποσοστό εισδοχής, σύμφωνα με την UNHCR: 100 τοις εκατό.&nbsp;
Αντίθετα, 7.265 Μαλινέζοι ζήτησαν άσυλο σε άλλες χώρες, οι περισσότεροι από αυτούς στη Γαλλία και την Ιταλία. Οι ποσοστώσεις εισδοχής: Γαλλία 18,5%, Γερμανία 3,3%, Ιταλία 2,9%· ποσοστό εισδοχής 0,0% καταγράφηκε τόσο στην Ισπανία όσο και στην Ελλάδα, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, την Αυστρία και την Πορτογαλία, καθώς και σε ορισμένες αφρικανικές χώρες όπως η Νιγηρία και η Νότια Αφρική. Στις ΗΠΑ, το ποσοστό εισδοχής για τους Μαλινέζους ήταν 44,4%, στον Καναδά 58,3%, καθιστώντας τον παγκόσμιο ηγέτη στο θέμα αυτό.&nbsp;
<h3>Σύμβολο αποτυχίας&nbsp;</h3>
Συχνά λέγεται, η Μόρια είναι σύμβολο της αποτυχίας της ευρωπαϊκής πολιτικής για τους πρόσφυγες. Η αποτυχία είναι το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι βρέθηκαν εξ αρχής εκεί. Άλλωστε, η Ευρώπη συνεχώς προστατεύει τον εαυτό της ενάντια στους πρόσφυγες εδώ και χρόνια, με γειτονικές χώρες όπως η Τουρκία στον ρόλο πορτιέρηδων, οι οποίοι πληρώνονται για να διασφαλίσουν ότι κανείς δε θα έρθει περάσει, και με μια ενεργή πολιτική επαναπροωθήσεων στις ανοικτές θάλασσες. Στην Αφρική, υψώνονται σύνορα με την υποστήριξη της ΕΕ, δημιουργούνται συστήματα παρακολούθησης και ελέγχου και καταργούνται οι ταξιδιωτικές ελευθερίες. Αυτοί που καταφέρνουν να περάσουν στερούνται ανθρώπινα δικαιώματα και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Είναι λίγο πολύ παράνομο, αλλά ποιος νοιάζεται στην Ευρώπη για το νόμο, εάν μόνο μη Ευρωπαίοι υποφέρουν από την παραβίαση του;&nbsp;
Η συνεχής επίκληση μιας «ευρωπαϊκής λύσης» είναι μια δικαιολογία για να μην κάνουμε τίποτα: ναι, θα δεχτώ πρόσφυγες, αλλά μόνο εάν το κάνουν όλα τα κράτη της ΕΕ των 27. Φανταστείτε εάν οι ευρωπαϊκές χώρες ακολουθούσαν την πολιτική απέναντι στον κορονοϊό με τον ίδιο τρόπο: ναι, πιθανώς να χρειαζόμαστε περιορισμούς επαφής, δοκιμαστικές ευκαιρίες και βοήθεια για την οικονομία, αλλά μόνο εάν και τα 27 μέλη το κάνουν ταυτόχρονα; Τότε εκατομμύρια Ευρωπαίοι θα είχαν ήδη πεθάνει από το Covid-19 και η οικονομία θα είχε συντριβεί εντελώς. Αλλά έτσι λειτουργεί η ευρωπαϊκή πολιτική για τους πρόσφυγες.&nbsp;
Η Μόρια, επομένως, σημαίνει επίσης την αποτυχία του ευρωπαϊκού ισχυρισμού περί ηθικής ηγεσίας στον κόσμο. Οι «ευρωπαϊκές αξίες» που είναι πρακτικά μόνο «αξίες για τους Ευρωπαίους», έρχονται σε αντίθεση με τις καθολικές αξίες. Το γεγονός ότι στην Αφρική - και στην Ασία και τη Μέση Ανατολή - η Ευρώπη δεν είναι πλέον αξιόπιστη ως ηθική αρχή και δεν έχει πλέον απήχηση, έχει προφανώς σχέση με αυτό. Οι Αφρικανοί και οι Ασιάτες εργάζονται σκληρά για να διασφαλίσουν ότι κάποια στιγμή δε θα χρειάζονται πλέον την Ευρώπη και τους Ευρωπαίους, είτε ως ανταγωνιστές είτε ως εταίρους. Δεν είναι η μετανάστευση που είναι προβληματική για την Ευρώπη. Είναι η αλαζονεία της απέναντι στο άλλο 90 τοις εκατό του κόσμου. Μέσω αυτής, η Ευρώπη αυτοκαταργείται.&nbsp;

Τι σημαίνει η Μόρια για την Ευρώπη

Gdyby Moria była w Mali, a nie w Grecji, UE już dawno temu podjęłaby działania. UE z reguły woli pomagać w Afryce, a nie w Europie.

Gdzie są samoloty? Gdzie są rzesze pomocników, którzy spieszą z zaopatrzeniem do potrzebujących? Gdzie są profesjonaliści ONZ z namiotami i systemami rejestracji? Gdzie są loty ewakuacyjne? W środę w nocy spalił się obóz dla uchodźców Moria na greckiej wyspie Lesbos. Pięć dni później, prawie wszyscy jego mieszkańcy nadal tkwią na ulicach. Muszą zapewnić sobie własne schronienie, a zdobycie wody i chleba to kwestia szczęścia. Miejscowa ludność uważa ich za niebezpiecznych roznosicieli wirusów, a policja utrzymuje spokój za pomocą gazu łzawiącego.
- Tego nie da się opisać - skwitował jeden z doświadczonych reporterów w niemieckiej telewizji Westdeutscher Rundfunk (WDR) w sobotni wieczór. - Wchodzisz tutaj, przekraczasz linię policyjnej kontroli, nie słyszysz żadnych głosów, a potem widzisz wszystkie leżące tam osoby. Nie setki. Tysiące. W niedzielę nawet to nie było możliwe. Policja odcięła uchodźców od mediów i agencji pomocowych. Na wyspie temperatura przekracza 30 stopni, od maja nie padało. Ludzie mdleją z pragnienia.
- To nie jest Europa - mówi reporter. Jednak to właśnie jest Europa. Dokładnie to. Ludzie umierają z pragnienia na ulicach, podczas gdy europejscy politycy w europejskich stolicach kłócą się o "europejskie rozwiązanie": 150 tu, 400 tam, należy wesprzeć nieletnich bez opieki, a być może również innych, ale tylko z kontynentalnej Grecji i tylko jeśli uczestniczyć będzie kilka krajów... Uchodźcy nie figurują w tych dyskusjach jako istoty ludzkie. Szybciej zmusił władze do działania martwy dzik w Brandenburgii.
W końcu w obozie dla uchodźców Moria mieszkało 12 tys. 600 uchodźców. Europa udaje, że jest przytłoczona przez te 12 tys. 600 osób, jak gdyby było to 12,6 miliona. 12 tys. 600 - taka była górna granica liczby uczestników misji pokojowej ONZ w Mali, kiedy została ona rozpoczęta w 2013 roku. W Mali było dla nich miejsce, Mali rozwinęło przed nimi czerwony dywan, tak jak to miało miejsce wcześniej w przypadku żołnierzy francuskich. Żołnierze Bundeswehry, którzy szkolą się w Mali na zlecenie UE, mieszkają w luksusowym hotelu i jednocześnie otrzymują dodatek za pracę w ryzykownych warunkach.
<h3>Europa jest hojna w Mali</h3>
Przez ostatnie osiem lat UE udzieliła Mali hojnej pomocy humanitarnej w wysokości 350 milionów euro. "Za każdym razem, gdy w Mali w wyniku konfliktu mają miejsce masowe przesiedlenia ludności, finansowane przez UE agencje pomocy humanitarnej szybko reagują i zapewniają osobom znajdującym się w trudnej sytuacji schronienie, pomoc żywnościową, dostęp do czystej wody i opieki zdrowotnej, ochronę i środki niezbędne do przeżycia" - chwali się malijski organ koordynujący pomoc humanitarną ECHO. "Osoby potrzebujące otrzymają z czasem pomoc w zabezpieczeniu się na wypadek kolejnych kryzysów, dzięki czemu stają się mniej podatne na zagrożenia" - dodaje.
<blockquote>Moria symbolizuje porażkę europejskiego dążenia do moralnego przywództwa w świecie</blockquote>
Czy 12 tys. 600 osób z Morii powinno zostać wysłanych do Mali, aby UE mogła im pomóc? Liczby mówią same za siebie. Według UNHCR w 2018 roku 9 tys. 918 osób ubiegało się o azyl w Mali, większość z nich pochodziła z sąsiednich krajów Nigru i Burkina Faso, ale także 330 z Syrii, 22 z Bangladeszu i 5 z Turcji. Wskaźnik przyjęć według UNHCR: 100 procent.
Z drugiej strony, 7 tys. 265 Malijczyków starało się o azyl w innych krajach, większość z nich we Francji i Włoszech. Wskaźnik przyjęć: Francja 18,5 procent, Niemcy 3,3 procent, Włochy 2,9 procent; wskaźnik przyjęcia 0,0 procent odnotowano w Hiszpanii, a także w Grecji, Luksemburgu, Holandii, Austrii i Portugalii, jak również w niektórych krajach afrykańskich, takich jak Nigeria i RPA. W USA wskaźnik przyjęć dla Malijczyków wyniósł 44,4 procent, zaś w Kanadzie, która jest tutaj światowym liderem: 58,3 procent.
<h3>Symbol porażki</h3>
Często mówiło się, że Moria jest symbolem porażki europejskiej polityki uchodźczej. Porażka polega jednak na tym, że ci ludzie w ogóle tam są. Przecież Europa od lat konsekwentnie broni się przed uchodźcami, m.in. za pomocą krajów sąsiadujących, takich jak Turcja, które są opłacane, aby nikt więcej nie przyjeżdżał do UE oraz za pomocą aktywnej polityki odpychania uchodźców na pełnym morzu. W Afryce przy wsparciu UE wznosi się granice, tworzy się systemy monitorowania i kontroli, a także ogranicza się prawo do swobodnego podróżowania. Ci, którzy się przedostają, nie mogą liczyć na poszanowanie ich podstawowych praw człowieka i ludzkiej godności. To wszystko jest mniej więcej nielegalne, ale kogo w Europie obchodzi prawo, jeśli z powodu jego łamania cierpią tylko osoby spoza Europy?
Ciągłe powoływanie się na "europejskie rozwiązanie" jest pretekstem do bezczynności: tak, przyjmę uchodźców, ale tylko wtedy, gdy wszystkie państwa UE-27 to zrobią. Proszę sobie wyobrazić, gdyby kraje europejskie prowadziły w ten sposób politykę dotyczącą koronawirusa: tak, prawdopodobnie potrzebujemy ograniczenia zbiorowisk i testowania programów pomocowych dla gospodarki, ale tylko wtedy, gdy wszystkie 27 państw członkowskich zrobią to jednocześnie... Miliony Europejczyków już dawno umarłby z powodu Covid-19, a gospodarka całkowicie by się załamała. A tak właśnie działa europejska polityka dotycząca uchodźców.
Moria jest zatem również symbolem porażki europejskiego dążenia do moralnego przywództwa na świecie. "Wartości europejskie" są w praktyce tylko "wartościami dla Europejczyków", i są one w istocie sprzeczne z wartościami uniwersalnymi. W rezultacie, ani w Afryce, ani w Azji i na Bliskim Wschodzie Europa nie jest już postrzegana jako autorytet moralny, a jej głos nie ma większego znaczenia. Mieszkańcy Afryki i Azji ciężko pracują, by w przyszłości nie potrzebować już Europy, ani jako konkurenta, ani jako partnera. To nie migracja jest problemem dla Europy. To jej arogancja wobec pozostałych 90 procent świata. Europa sama się likwiduje.

Co obóz dla uchodźców Moria mówi o Europie?

Si le camp de réfugiés de Moria était au Mali et non en Grèce, l'Union européenne serait intervenue depuis longtemps. L'UE préfère généralement aider davantage en Afrique que sur son propre territoire.

Où sont les avions ? Où sont les armées de secouristes qui se précipitent vers les nécessiteux les bras chargés d'aide ? Où sont les professionnels de l'ONU avec leurs tentes et leurs systèmes d'enregistrement ? Où sont les vols d'évacuation ? Dans la nuit de mercredi, le camp de réfugiés de Moria, sur l'île grecque de Lesbos, a été réduit en cendres. Cinq jours plus tard, la quasi-totalité de ses habitants sont toujours à la rue. Ils doivent se débrouiller seuls pour s'abriter, l'eau et le pain étant réservés aux plus chanceux. La population locale les considère comme de dangereux porteurs de virus et la police leur faire barrage avec des gaz lacrymogènes.
« Il n'y a pas de mots pour exprimer ce qui se passe », a confié samedi soir un journaliste expérimenté de la télévision allemande (WDR). « Vous entrez ici, derrière le contrôle de police, vous n'entendez aucune voix, et puis ils sont tous couchés là. Pas des centaines. Des milliers. » Le dimanche, il n'était plus permis d'entrer. La police avait isolé les réfugiés des médias et des organismes d'aide. Les gens s'effondrent de soif, sur une île où la température diurne dépasse les 30 degrés et où il n'a pas plu depuis le mois de mai.
« Ce n'est pas l'Europe », a estimé le journaliste. Pourtant ça l'est. L'Europe, c'est exactement ça. Les gens meurent de soif dans les rues pendant que les politiciens dans les capitales européennes radotent sur une « solution européenne » : 150 ici, 400 là-bas, faire sortir les mineurs non accompagnés, peut-être d'autres, mais seulement de la Grèce continentale et seulement si plusieurs pays participent. Les réfugiés ne sont pas évoqués comme des êtres humains dans ces discussions. Un sanglier mort dans le Brandebourg a fait réagir les autorités plus rapidement.
Au bout du compte, ce sont 12 600 réfugiés qui vivaient à Moria. L'Europe prétend être submergée par ces 12 600 personnes comme si elles étaient 12,6 millions. 12 600 - c'était le plafond de la mission des Casques bleus de l'ONU au Mali lors de sa création en 2013. Le Mali avait de la place pour eux, le Mali leur a déroulé le tapis rouge comme il l'avait fait pour les soldats français auparavant. Les soldats de la Bundeswehr qui s'entraînent au Mali pour le compte de l'UE vivent dans un hôtel de luxe et perçoivent en même temps une prime de risque.
<h3>L'Europe est généreuse au Mali</h3>
Au Mali, l'UE est généreuse, avec 350 millions d'euros d'aide humanitaire au cours des huit dernières années. « Chaque fois qu'un conflit provoque un déplacement massif de population, les organismes d'aide financés par l'UE au Mali sont équipés pour réagir rapidement et fournir aux personnes vulnérables des abris d'urgence, une aide alimentaire, un accès à l'eau potable et aux soins de santé, une protection et les éléments nécessaires à leur survie », se félicite la partie malienne de l'organisme de coordination humanitaire de l'UE, ECHO. « Les personnes dans le besoin seront aidées à s'armer contre les crises récurrentes au fil du temps, ce qui les rendra moins vulnérables pour l'avenir ».
<blockquote>La Moria représente l'échec de la prétention européenne à un leadership moral dans le monde</blockquote>
Faut-il envoyer les 12 600 personnes de Moria au Mali pour que l'UE leur vienne en aide ? Les chiffres parlent d'eux-mêmes. Selon l'agence des Nations unies pour les réfugiés (UNHCR), 9 918 personnes ont demandé l'asile au Mali en 2018, la plupart en provenance des pays voisins, le Niger et le Burkina Faso, mais aussi 330 de Syrie, 22 du Bangladesh et 5 de Turquie. Le taux d'admission, selon l'UNHCR, est de 100 %.
À l'inverse, 7 265 Maliens ont demandé l'asile dans d'autres pays, la plupart en France et en Italie. Les quotas d'admission : France 18,5 %, Allemagne 3,3 %, Italie 2,9 % ; un taux d'admission de 0,0 % a été enregistré en Espagne ainsi qu'en Grèce, au Luxembourg, aux Pays-Bas, en Autriche et au Portugal, et également dans certains pays africains comme le Nigeria et l'Afrique du Sud. Aux États-Unis, le taux d'admission des Maliens était de 44,4 %, au Canada de 58,3 %, ce qui en fait le premier pays de destination.
<h3>Symbole de l'échec</h3>
On a souvent dit que Moria symbolisait l'échec de la politique européenne en matière de réfugiés. L'échec tenant au fait que ces personnes soient là. Après tout, depuis des années, l'Europe se protège constamment des réfugiés, recourant à des pays voisins comme la Turquie comme videurs, payés pour s'assurer que plus personne ne vienne ici, et avec une politique active de refoulement en haute mer. En Afrique, les frontières sont érigées avec le soutien de l'UE, des systèmes de surveillance et de contrôle sont mis en place et la liberté de voyager est abolie. Ceux qui y parviennent sont privés de leurs droits humains et du respect de leur dignité. Tout cela est plus ou moins illégal, mais qui en Europe se soucie de la loi, si seuls les non-Européens souffrent de sa violation ?
Invoquer constamment une « solution européenne » est une excuse pour ne rien faire : oui, j'accepterai les réfugiés, mais seulement si tous les États de l'UE le font. Imaginez si les pays européens menaient leur politique de lutte contre le coronavirus de cette manière : oui, nous avons probablement besoin de limiter les contacts et d'augmenter les tests et l'aide à l'économie, mais seulement si les 27 membres le font en même temps ? Des millions d'Européens seraient déjà morts de la Covid-19 et l'économie s'effondrerait complètement. Mais c'est ainsi que fonctionne la politique européenne en matière de réfugiés.
Le camp de Moria, par conséquent, représente également l'échec de la prétention européenne à un leadership moral dans le monde. Les « valeurs européennes » ne sont en pratique que des « valeurs pour les Européens », elles sont en contradiction avec les valeurs universelles. Le fait qu'en Afrique - et en Asie et au Moyen-Orient - l'Europe ne soit plus crédible en tant qu'autorité morale et ne soit plus écoutée y a quelque chose à voir. Les Africains et les Asiatiques travaillent dur pour qu'à un moment donné, ils n'aient plus besoin de l'Europe et des Européens, que ce soit comme concurrents ou comme partenaires. Le problème de l'Europe n'est pas la migration. C'est son arrogance envers les 90 % restants du monde. En cela, l'Europe s'abolit elle-même.

Ce que le désastre humanitaire de Moria dit de l'Europe

Si Moria estuviera en Mali y no en Grecia, la UE habría participado activamente hace mucho tiempo pero esta suele preferir ayudar más en África que en Europa

¿Dónde están los aviones? ¿Dónde están los batallones de cooperantes que corren con suministros para los necesitados? ¿Dónde están los profesionales de la ONU con sus tiendas y sistemas de registro? ¿Dónde están los vuelos de evacuación? En la noche del pasado 9 de septiembre, el campo de refugiados Moria en la isla griega de Lesbos ardió en llamas. Cinco días después, casi todos sus habitantes continúan en las calles. Se encargan de su propio refugio y conseguir agua o pan es pura cuestión de suerte. La población local los ve como peligrosos portadores del coronavirus y la policía los mantiene a raya con gas lacrimógeno.
"Esto no se puede describir con palabras", declaró un experimentado reportero de la televisión alemana (WDR) el sábado por la noche. "Entras aquí, detrás del control policial, no escuchas ninguna voz, y entonces todos están ahí tirados. No cientos. Miles". El domingo ni siquiera eso fue posible. La policía había aislado a los refugiados de los medios de comunicación y de las ONG. La gente se desmaya de sed, en una isla con temperaturas diurnas de más de 30 grados, donde no ha llovido desde mayo.
"Esto no es Europa", afirmó el reportero. Pero lo es. Esto es Europa. Exactamente eso. La gente muere de sed en las calles mientras los políticos en las capitales divagan sobre una "solución europea": 150 aquí, 400 allá, sacar a los menores no acompañados, quizás otros, pero solo de la Grecia continental y solo si participan varios países. Los refugiados no aparecen como seres humanos en estas discusiones. Un jabalí muerto en Brandenburgo hizo que las autoridades actuaran más rápido.
En Moria vivían 12.600 refugiados. Europa finge estar abrumada por estas 12.600 personas como si fueran 12,6 millones. 12.600: ese fue el límite superior de la misión de los cascos azules de la ONU en Mali cuando se estableció allí en 2013. El país tenía espacio para ellos y les extendió una alfombra roja como lo había hecho antes con los soldados franceses. Los soldados alemanes que se entrenan en Mali en nombre de la Unión viven en hoteles de lujo y reciben dietas por los riesgos que asumen.&nbsp;
<h3>Europa es generosa en Mali</h3>
En los últimos ocho años, la UE ha concedido 350 millones de euros en ayuda humanitaria a Mali. "Siempre que un conflicto provoca desplazamientos masivos, los organismos de socorro financiados por Europa en Mali han estado equipados para responder rápidamente y para dar a las personas vulnerables refugio de emergencia, ayuda alimentaria, &nbsp;acceso al agua potable, atención sanitaria, protección y a sus necesidades de subsistencia" alaban desde Mali a la Dirección General de Ayuda Humanitaria y Protección Civil (ECHO) de la Comisión Europea. "Se ayudará a los necesitados a armarse contra crisis recurrentes, haciéndolos menos vulnerables para el futuro".
<blockquote>Moria representa el fracaso de la reivindicación europea de liderazgo moral en el mundo</blockquote>
¿Deberían enviarse a Mali las 12.600 personas de Moria para que la comunidad europea les ayude? Las cifras hablan por sí solas. Según la Agencia de la ONU para los refugiados (ACNUR) 9.918 personas solicitaron asilo en Mali en 2018, la mayoría de ellas de Níger y Burkina Faso, pero también 330 de Siria, 22 de Bangladesh y cinco de Turquía. La tasa de admisión, según ACNUR, fue del 100%.
Por el contrario, 7.265 malienses solicitaron asilo en otros países, la mayoría de ellos en Francia e Italia. Algunas cuotas de admisión en Europa incluyen 18,5% en Francia, 3,3% en Alemania, 2,9% en Italia y 0% en España, así como en Grecia, Luxemburgo, Países Bajos, Austria y Portugal, y en países africanos como Nigeria y Sudáfrica. En Estados Unidos, la tasa de admisión de los malienses fue del 44,4%, y en Canadá, líder mundial, fue del 58,3%.
<h3>Símbolo del fracaso</h3>
Se ha dicho a menudo que Moria simboliza el fracaso de la política europea de refugiados. El fracaso es el hecho de que estas personas estén allí. Después de todo, Europa se ha defendido durante años de manera consistente contra los refugiados, con países vecinos como Turquía a los que se les paga para asegurarse de que nadie entre, y con una política activa de devolución en altamar. En África se están levantando fronteras con apoyo europeo, se están instalando sistemas de vigilancia y control, y se está suprimiendo la libertad de circulación. A quienes logran pasar se les violan los derechos humanos y su dignidad. Todo esto puede ser más o menos ilegal, pero ¿quién se preocupa en Europa por la ley si solo los no europeos sufren su incumplimiento?
La muy nombrada "solución europea" es una excusa para no hacer nada: sí, aceptaré refugiados, pero solo si lo hace el resto de los Veintisiete. Si los países europeos hicieran lo mismo con su política del coronavirus, ¿aprobarían las restricciones de contacto, pruebas médicas y ayudas para la economía solo si lo hiciese el resto? Millones de europeos ya habrían muerto de covid-19 y la economía se derrumbaría por completo. Pero así es la política de refugiados.
Moria, por lo tanto, también representa el fracaso de la reivindicación europea de liderazgo moral en el mundo. Los "valores europeos" son en la práctica "valores para los europeos" y no valores universales. El hecho de que Europa ya no sea creíble como autoridad moral en África —y en Asia y Oriente Próximo— y ya no se le escuche tiene algo que ver. Africanos y asiáticos se esfuerzan por que en algún momento dejen de necesitar a Europa y a los europeos, ya sea como competidores o como socios. No es la migración lo que resulta problemático para Europa. Es su arrogancia hacia el otro 90% del mundo. En este sentido, se está saboteando a sí misma.

Lo que Moria dice sobre Europa

Si Moria estuviera en Mali y no en Grecia, la UE habría participado activamente hace mucho tiempo

135456185.jpg

Das Militär in Mali hat Präsident Ibrahim Boubacar Keïta gestürzt. Zuvor wurde es auch durch die Bundeswehr „ertüchtigt“.

Sieben Jahre und eine Woche, nachdem Ibrahim Boubacar Keïta mit knapp 78 Prozent der Stimmen zum Präsidenten von Mali gewählt wurde, hat die eigene Armee ihn unter dem Jubel der Bevölkerung abgesetzt. Der 75-Jährige verlas in der Nacht zu Mittwoch selbst seine Rücktrittserklärung im Staatsfernsehen, nachdem meuternde Soldaten ihn in seinem Amtssitz festgenommen und „zu Gesprächen“ in die Kaserne Kati am Rande der Hauptstadt Bamako gebracht hatten.
„Habe ich wirklich die Wahl?“, fragte der verhaftete Präsident, den alle in Mali nach seinen Initialen IBK nennen, in seiner Ansprache. „Für meinen Verbleib im Amt darf kein Blut vergossen werden“, fuhr er fort und zog die Konsequenz.
Was am Morgen als Meuterei unzufriedener Soldaten in Kati begonnen hatte, verwandelte sich bis zum Abend in einen Militärputsch – ausgerechnet in einem Land, das wie kaum ein anderes in Afrika sein Militär vom Ausland ausrüsten, ausbilden und unterstützen lässt.
Über 12.000 UN-Soldaten, bis zu 5.000 Soldaten aus Frankreich, eine regionale Sahel-Eingreiftruppe und eine EU-Ausbildungsmission arbeiten mit der Armee in Mali, die darüber hinaus noch Partnerland der „Ertüchtigungsinitiative“ der Bundeswehr ist. Die deutsche „Ertüchtigung“ leistet laut Bericht der Bundesregierung „konzeptionelle Beratung und Ausbildung“, „materielle Unterstützung“, „Erhöhung der Mobilität der Streitkräfte“ und „technische Qualifizierung“.
<h3>Militär sorgt sich um das Land</h3>
So gesehen war die Ertüchtigung ein Erfolg. Die Putschisten waren mobil, gut ausgerüstet und hatten offensichtlich ein Konzept. Nachdem Präsident IBK im Fernsehen zurückgetreten war, setzten sich die Generäle vor die Kameras und verkündeten die Gründung eines „Nationalrats zur Rettung des Volkes“ (CNSP), der das Land zu „glaubwürdigen“ freien Wahlen führen solle. „Wir haben beschlossen, vor dem Volk und der Geschichte Verantwortung zu übernehmen“, erklärte CNSP-Sprecher Ismael Wagué. „Unser Land Mali versinkt jeden Tag mehr in Chaos, Anarchie und Unsicherheit.“
Dieser Diagnose dürfte kaum jemand widersprechen – der Therapie vielleicht schon. Schließlich tragen Malis Generäle zumindest Mitverantwortung dafür, dass sich die Unsicherheit in Mali enorm ausgebreitet hat. Außerhalb der Hauptstadt ist kein Landesteil mehr sicher. Die Armee ist in weiten Gebieten kaum oder gar nicht präsent. Lokale Milizen gegen bewaffnete Islamisten tragen Konflikte tief in die Gesellschaft hinein.
Mehrfach haben Armeeeinsätze zu Massakern an Zivilisten geführt. Dazu kamen zuletzt Korruptionsskandale, in die unter anderem der Sohn des Präsidenten verwickelt war, das Verschwinden des Führers der parlamentarischen Opposition und Unregelmäßigkeiten bei den Parlamentswahlen. Proteste in Bamako gegen all dies wurden seit Juni mehrfach mit Gewalt niedergeschlagen.
Nun lassen sich die Soldaten feiern. Denn was die zivile Protestbewegung nicht geschafft hat, haben sie erreicht: den Rücktritt von Präsident und Regierung. Und anders als bei Malis letztem Militärputsch vor acht Jahren, ein Werk niederrangiger Soldaten, ergreifen jetzt hohe Generäle die Macht. Ihr Sprecher Wagué ist Vizechef der Luftwaffe.
<h3>Ein Putschist war erst in Moskau</h3>
Neben ihm saßen Oberst Malick Diaw, Stabschef der 3. Militärregion, und Oberst Sadio Camara, ehemaliger Leiter der Militärschule von Kati. Sie alle sind vertraute Gesichter bei den regelmäßigen Treffen auf höchster Ebene zwischen den ausländischen Militärmissionen in Mali und Malis Streitkräften. Zufall oder nicht: Camara kehrte erst vor zwei Wochen von einer Fortbildung aus Moskau zurück.
International ist der Sturz der gewählten Institutionen einhellig scharf kritisiert worden – nicht nur aus Sorge um Malis Demokratie, sondern auch aus Angst. Nach Malis letztem Militärputsch 2012 eroberten Rebellen der aufständischen Tuareg-Minderheit das halbe Land und riefen eine unabhängige Republik aus, die schnell unter Kontrolle radikaler Islamisten geriet. Frankreich musste 2013 mit Tausenden Soldaten eingreifen. Der Krieg dauert bis heute an.
Damals war nur Mali Bürgerkriegsland. Heute hat die Gewalt auch die Nachbarländer Niger und Burkina Faso im Griff, auch dort herrscht ein autoritärer und zugleich schwacher Staat und gibt es Misstrauen im Volk gegen eine als korrupt und unfähig angesehene Regierungselite, die vom Ausland gestützt wird.
Dazu stehen in allen südlichen Nachbarländern Malis – Guinea, Elfenbeinküste, Burkina Faso und Niger – umstrittene Wahlen an. Wenn in Westafrika die Zeichen auf Sturm stehen, war der Putsch in Mali ein erstes Donnergrollen.

Staatstreich in Mali: Putsch nach deutscher Ausbildung

The military in Mali has overthrown President Ibrahim Boubacar Keïta. Previously, it was also specially trained by the German army

Seven years and one week after Ibrahim Boubacar Keïta was elected president of Mali with almost 78 percent of the vote, his own army has deposed him to the cheers of the population. The 75-year-old himself read his resignation statement on state television during the night on Wednesday, after mutinous soldiers arrested him in his official residence and took him "for talks" to the Kati barracks on the outskirts of the capital Bamako.
"Do I really have a choice?" asked the arrested president, whom everyone in Mali calls IBK after his initials, in his speech. "No blood must be shed for my remaining in office," he concluded.
What had started in the morning as a mutiny of discontented soldiers in Kati had by evening turned into a military coup. &nbsp;Of all countries, in Mali; a country which has its military equipped, trained and supported from abroad.
More than 12,000 UN soldiers, up to 5,000 soldiers from France, a regional Sahel intervention force and an EU training mission are working with the army in Mali, which is also a partner country of the Bundeswehr's "strengthening initiative". According to a report by the German government, the German "bolstering" provides "conceptual advice and training", "material support", "increasing the mobility of the armed forces" and "technical qualification".
<h3>Military worries about the country</h3>
From this point of view, the training was a success. The putschists were mobile, well equipped and obviously had a strategy. After President IBK resigned on television, the generals sat in front of the cameras and announced the creation of a "National Council to Save the People" (CNSP), which would lead the country to "credible" free elections. "We have decided to take responsibility before the people and history," declared CNSP spokesperson Ismael Wagué. "Our country, Mali, is sinking more and more into chaos, anarchy and insecurity every day."
Hardly anyone could disagree with this diagnosis. But one could perhaps criticise the cure. After all, Mali's generals are at least partly responsible for the enormous spread of insecurity in Mali. Outside the capital, no part of the country is safe anymore. The army has little or no presence in many areas. Local militias against armed Islamists carry conflicts deep into society.
On several occasions, army operations have led to massacres of civilians. In addition, corruption scandals involving the president's son, the disappearance of the leader of the parliamentary opposition and irregularities in the parliamentary elections have recently been added to the list. Protests in Bamako against all this have been violently suppressed several times since June.
Now the soldiers can be celebrated. For they have achieved what the civilian protest movement failed to achieve: the resignation of the president and government. And unlike Mali's last military coup eight years ago, which was enacted by low-ranking soldiers, high generals are now seizing power. Their spokesman Wagué is vice chief of the air force.
<h3>One putschist was in Moscow</h3>
Sitting beside him were Colonel Malick Diaw, Chief of Staff of the 3rd Military Region, and Colonel Sadio Camara, former head of the Kati Military School. They are all familiar faces at the regular high-level meetings between the foreign military missions in Mali and Mali's armed forces. Coincidence or not, Camara returned from a training course in Moscow only two weeks ago.
Internationally, the overthrow of the elected institutions has met with unanimous harsh criticism – not only out of concern for Mali's democracy, but also out of fear. After Mali's last military coup in 2012, rebels of the insurgent Tuareg minority seized half the country and proclaimed an independent republic, which quickly came under the control of radical Islamists. France had to intervene with thousands of soldiers in 2013. The war continues to this day.
At the time, only Mali was a civil war country. Today, the violence has also taken hold in the neighbouring countries of Niger and Burkina Faso, where an authoritarian yet weak state prevails. In both countries, there is popular distrust from the people against the governing elite, which is seen as corrupt and incapable. An elite which is supported by foreign countries.
Controversial elections are due in all of Mali's southern neighbours – Guinea, Ivory Coast, Burkina Faso and Niger. If it looks like a storm is coming in west Africa, the coup in Mali was the first roll of thunder.

A coup in Mali by soldiers trained by the Bundeswehr

Ο στρατός στο Μάλι έχει ανατρέψει τον Πρόεδρο Ιμπραήμ Μπουμπακάρ Κεϊτά. Το προηγούμενο διάστημα, «ισχυροποιούταν» από τον γερμανικό στρατό.

&nbsp;Επτά χρόνια και μία εβδομάδα μετά την εκλογή του Ιμπραήμ Μπουμπακάρ Κεϊτά προέδρου του Μάλι με σχεδόν το 78 τοις εκατό των ψήφων, ο στρατός του τον ανέτρεψε υπό τις επευφημίες του κόσμου. Ο ίδιος ο 75χρονος διάβασε τη δήλωση παραίτησής του στην κρατική τηλεόραση κατά τη διάρκεια της νύχτας την Τετάρτη, αφότου εξεγερμένοι στρατιώτες τον συνέλαβαν στην επίσημη κατοικία του και τον πήραν «για συνομιλίες» στους στρατώνες του Κάτι στα περίχωρα της πρωτεύουσας Μπαμάκο.&nbsp;
«Έχω πραγματικά άλλη επιλογή;», αναρωτήθηκε ο συλληφθείς πρόεδρος -τον οποίο στο Μάλι αποκαλολυν IBK μετά τα αρχικά του- στην ομιλία του. «Δεν πρέπει να χυθεί αίμα για την παραμονή μου στην εξουσία», κατέληξε.&nbsp;
Αυτό που είχε ξεκινήσει το πρωί ως ανταρσία δυσαρεστημένων στρατιωτών στο Κάτι είχε μετατραπεί το βράδυ σε στρατιωτικό πραξικόπημα. Μόνο στο Μάλι, σε μια χώρα που διαθέτει στρατιωτικό εξοπλισμό, εκπαίδευση και υποστήριξη από το εξωτερικό.&nbsp;
Περισσότεροι από 12.000 στρατιώτες των Ηνωμένων Εθνών, έως 5.000 στρατιώτες από τη Γαλλία, μια περιφερειακή δύναμη παρέμβασης του Σαχέλ (σημείωση συντάκτη: βόρεια Αφρική) και μια εκπαιδευτική αποστολή της ΕΕ συνεργάζονται με τον στρατό του Μάλι, η οποία είναι επίσης χώρα- εταίρος της «πρωτοβουλίας ενίσχυσης» της Bundeswehr. Σύμφωνα με μια έκθεση της γερμανικής κυβέρνησης, η γερμανική «ενίσχυση» παρέχει «συμβουλές σχεδιασμού και εκπαίδευση», «υλική υποστήριξη», «βελτίωση της κινητικότητας των ενόπλων δυνάμεων» και «τεχνικές δεξιότητες».&nbsp;
<h3>Ο στρατός ανησυχεί για τη χώρα&nbsp;</h3>
Από αυτή την άποψη, η εκπαίδευση ήταν επιτυχής. Οι πραξικοπηματίες κινήθηκαν εύκολα και γρήγορα, ήταν καλά εξοπλισμένοι και προφανώς είχαν στρατηγική. Μετά την παραίτηση του προέδρου ΙΒΚ από την τηλεόραση, οι στρατηγοί κάθισαν μπροστά στις κάμερες και ανακοίνωσαν τη δημιουργία ενός «Εθνικού Συμβουλίου για τη Διάσωση του Λαού» (CNSP), το οποίο θα οδηγήσει τη χώρα σε «αξιόπιστες» και ελεύθερες εκλογές. «Αποφασίσαμε να αναλάβουμε την ευθύνη ενώπιον του λαού και της ιστορίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του CNSP Ισμαήλ Γουαγκέ. «Η χώρα μας, το Μάλι, βυθίζεται όλο και περισσότερο στο χάος, την αναρχία και την ανασφάλεια κάθε μέρα».
Σχεδόν κανείς δε θα μπορούσε να διαφωνήσει με αυτό το συμπέρασμα. Αλλά θα μπορούσε κανείς να επικρίνει... τη θεραπεία που προτιμήθηκε. Σε τελική ανάλυση, οι στρατηγοί του Μάλι είναι τουλάχιστον εν μέρει υπεύθυνοι για την ευρεία εξάπλωση της ανασφάλειας στο Μάλι. Πέρα από την πρωτεύουσα, κανένα μέρος της χώρας δε θεωρείται πλέον ασφαλές. Ο στρατός έχει μικρή ή και καθόλου παρουσία σε πολλές περιοχές. Οι τοπικές πολιτοφυλακές εναντίον ενόπλων ισλαμιστών μεταφέρουν τις συγκρούσεις εντός του κοινωνικού σώματος.&nbsp;
&nbsp;Σε πολλές περιπτώσεις, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις οδήγησαν σε σφαγές αμάχων. Επιπλέον, προστέθηκαν πρόσφατα στον κατάλογο σκάνδαλα διαφθοράς που αφορούν τον γιο του προέδρου, την εξαφάνιση του ηγέτη της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης και τις παρατυπίες στις κοινοβουλευτικές εκλογές. Διαμαρτυρίες στο Μπαμάκο εναντίον όλων αυτών έχουν κατασταλεί βίαια πολλές φορές από τον Ιούνιο.&nbsp;
Τώρα οι στρατιώτες μπορούν να υμνούνται. Διότι πέτυχαν αυτό που το πολιτικό κίνημα διαμαρτυρίας δεν κατάφερε να πετύχει: την παραίτηση του προέδρου και της κυβέρνησης. Και σε αντίθεση με το τελευταίο στρατιωτικό πραξικόπημα του Μάλι πριν από οκτώ χρόνια, το οποίο έγινε από χαμηλόβαθμους στρατιωτικούς, οι στρατηγοί κατέλαβαν τώρα την εξουσία. Ο εκπρόσωπός τους Γουαγκουέ είναι υπαρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας.&nbsp;
<h3>Ένας εκ των πραξικοπηματιών ήταν στη Μόσχα&nbsp;</h3>
&nbsp;Καθισμένοι δίπλα του ήταν ο συνταγματάρχης Μαλίκ Ντιαό, αρχηγός επιτελείου της 3ης στρατιωτικής περιοχής και ο συνταγματάρχης Σαντιό Καμαρά, πρώην επικεφαλής της στρατιωτικής σχολής του Κάτι. Είναι όλοι γνωστά πρόσωπα στις τακτικές υψηλού επιπέδου συναντήσεις μεταξύ των ξένων στρατιωτικών αποστολών στο Μάλι και των ενόπλων δυνάμεων του Μάλι. Συμπτωματικά ή όχι, ο Καμαρά επέστρεψε από ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο στη Μόσχα πριν από δύο εβδομάδες.&nbsp;
&nbsp;Σε διεθνές επίπεδο, η ανατροπή των εκλεγμένων θεσμών αντιμετωπίστηκε με ομόφωνη σκληρή κριτική - όχι μόνο λόγω ανησυχίας για τη δημοκρατία του Μάλι, αλλά και λόγω φόβου. Μετά το τελευταίο στρατιωτικό πραξικόπημα του Μάλι το 2012, οι αντάρτες της εξεγερμένης μειονότητας των Τουαρέγκ κατέλαβαν τη μισή χώρα και διακήρυξαν μια ανεξάρτητη δημοκρατία, η οποία γρήγορα τέθηκε υπό τον έλεγχο των ριζοσπαστών ισλαμιστών. Η Γαλλία αναγκάστηκε να επέμβει με χιλιάδες στρατιώτες το 2013. Ο πόλεμος συνεχίζεται μέχρι σήμερα.&nbsp;
Εκείνη την εποχή, μόνο το Μάλι είχε εμφύλιο πόλεμο. Σήμερα, η βία έχει επίσης επεκταθεί στις γειτονικές χώρες του Νίγηρα και της Μπουρκίνα Φάσο, όπου τον έλεγχο έχει ένα αυταρχικό αλλά αδύναμο κράτος. Και στις δύο χώρες, υπάρχει λαϊκή δυσπιστία ενάντια στην κυβερνητική ελίτ, η οποία θεωρείται διεφθαρμένη και ανίκανη. Μια ελίτ που υποστηρίζεται από ξένες χώρες.&nbsp;
&nbsp;Αμφιλεγόμενες εκλογές έχουν προγραμματιστεί σε όλους τους νότιους γείτονες του Μάλι - Γουινέα, Ακτή Ελεφαντοστού, Μπουρκίνα Φάσο και Νίγηρα. Αν μοιάζει ότι έρχεται καταιγίδα στη Δυτική Αφρική, το πραξικόπημα στο Μάλι ήταν η πρώτη βροντή.&nbsp;

Ένα πραξικόπημα που «ενισχύθηκε» από την Bundeswehr

Los militares de Mali han derrocado al Presidente Ibrahim Boubacar Keita. Este ejército ha recibido entrenamiento por parte de las fuerzas alemanas

Siete años y una semana después de que Ibrahim Boubacar Keita fuera elegido presidente de Mali con casi el 78% de los votos, su propio ejército lo ha depuesto con el sonido de los vítores de fondo. Fue el propio Keita, de 75 años, quien leyó su dimisión en la televisión estatal durante la noche del miércoles, después de que los soldados amotinados lo detuvieran en su residencia oficial y lo llevaran "a dialogar" al cuartel de Kati, en las afueras de la capital, Bamako.
"¿Tengo realmente una opción?" preguntó el presidente detenido, a quien todos en Mali llaman IBK, en su discurso. "No debe derramarse sangre si permanezco en el cargo", concluyó.
Lo que por la mañana empezó como un motín de soldados descontentos en Kati, por la tarde resultó ser un golpe militar. De todos los países, Mali tiene a sus fuerzas equipadas, entrenadas y apoyadas desde el extranjero.
En Mali trabajan más de 12.000 soldados de la ONU, hasta 5.000 efectivos franceses, una fuerza de intervención regional del Sahel y una misión de formación de la Unión Europea. Además, el país africano también es socio de la "iniciativa de fortalecimiento" del Bundeswehr alemán. Según un informe del Gobierno, el "fortalecimiento" germano &nbsp;proporciona "asesoramiento conceptual y formación", "apoyo material", "aumento de la movilidad de las fuerzas armadas" y "calificación técnica".
<h3>La preocupación de los militares por el país</h3>
Desde este punto de vista, el entrenamiento ha sido un éxito. Los golpistas se movieron con facilidad, estaban bien equipados y obviamente tenían una estrategia. Después de que el presidente IBK dimitiera en la televisión, los generales se sentaron frente a las cámaras y anunciaron la creación de un "Comité Nacional de Salvación", que llevaría al país a unas elecciones libres "creíbles". "Hemos decidido asumir la responsabilidad ante el pueblo y la historia", declaró el portavoz Ismael Wagué. "Nuestro país, Mali, se hunde cada día más en el caos, la anarquía y la inseguridad".
Casi nadie puede estar en desacuerdo con este diagnóstico. Pero &nbsp;tal vez se podría criticar la solución. Después de todo, los generales de Mali tienen parte de la responsabilidad en la enorme propagación de la inseguridad en el país. A excepción de Bamako, ya no queda ninguna zona segura. De hecho, la presencia del ejército es muy escasa. Las milicias locales contra los islamistas llevan los conflictos a lo más profundo de la sociedad.
En varias ocasiones, las operaciones del ejército han dado lugar a masacres de civiles. Además, recientemente se han añadido a la lista los escándalos de corrupción del hijo del presidente, la desaparición del líder de la oposición parlamentaria y las irregularidades en las elecciones a la cámara. Desde junio ha habido una represión violenta contra las protestas en Bamako.&nbsp;
Ahora los soldados pueden recibir loas porque han conseguido lo que el movimiento de protesta civil no logró: la renuncia del presidente y del Gobierno. Y a diferencia del último golpe militar de Mali hace ocho años, promulgado por soldados de bajo rango, ahora son los generales que están en los puestos de poder quienes tienen la sartén por el mango. Su portavoz, Wagué, es el subcomandante de la fuerza aérea.
<h3>Un golpista estuvo en Moscú</h3>
A su lado estaban el coronel Malick Diaw, jefe de Estado Mayor de la 3ª Región Militar, y el coronel Sadio Camara, antiguo jefe de la Escuela Militar de Kati. Todos ellos son caras conocidas en las reuniones periódicas de alto nivel entre las fuerzas armadas y las misiones militares extranjeras en Mali. Coincidencia o no, Camara regresó de un curso de formación en Moscú hace solo dos semanas.
En el plano internacional, el derrocamiento de las instituciones elegidas ha sido objeto de críticas unánimes, no solo por la preocupación por la democracia del país, pero también por miedo. Tras el último golpe militar de 2012, los rebeldes de la minoría insurgente Tuareg se apoderaron de la mitad del país y proclamaron una república independiente, que rápidamente quedó bajo el control de los radicales. Francia tuvo que intervenir con miles de soldados en 2013. La guerra continúa hasta hoy.
En aquel momento, Mali solo era un país en guerra civil. Hoy en día, la violencia también se ha extendido a los países vecinos de Níger y Burkina Faso, donde prevalece un Estado autoritario pero débil. En ambos países, existe una desconfianza popular del pueblo contra la élite gobernante, a la que se considera corrupta e incapaz y que además cuenta con el apoyo de países extranjeros.
Pronto se celebrarán elecciones controvertidas en todos los vecinos del sur de Malí: Guinea, Costa de Marfil, Burkina Faso y Níger. En caso de que se avecine una tormenta en el oeste africano, parece que el primer trueno retumbó en Mali en forma de golpe de estado.

Un golpe de estado en Mali de soldados entrenados por Alemania 

Wojsko w Mali obaliło prezydenta Ibrahima Boubacara Keitę. Zostało wcześniej "podszkolone" przez Bundeswehrę.

Siedem lat i tydzień po tym, gdy Ibrahim Boubacar Keita został wybrany na prezydenta Mali uzyskując prawie 78 proc. głosów, jego własna armia pozbawiła go urzędu wywołując entuzjazm społeczeństwa. 75-letni polityk oświadczenie o własnej rezygnacji zobaczył w telewizji państwowej w środę w nocy, po tym jak zbuntowani żołnierze aresztowali go w jego oficjalnej rezydencji i zabrali "na rozmowy" do koszar Kati na obrzeżach stolicy Bamako.
- Czy mam jakikolwiek wybór? - pytał w swoim przemówieniu aresztowany prezydent, którego wszyscy w Mali określają inicjałami IBK. - Nie chcę, aby krew została przelana tylko po to, abym mógł utrzymać się przy władzy - podsumował.
To, co rankiem zaczęło się jako bunt niezadowolonych żołnierzy w Kati, do wieczora zamieniło się w przewrót wojskowy. Właśnie w Mali - kraju, który ma wyposażone, wyszkolone i wspierane z zagranicy wojsko.
Ponad 12 tys. żołnierzy ONZ, do 5 tys. żołnierzy z Francji, regionalne siły interwencyjne Sahelu i misja szkoleniowa UE współpracują z armią w Mali, które jest również partnerem "inicjatywy wzmacniającej" Bundeswehry. Według raportu niemieckiego rządu, niemieckie "wzmocnienie" zapewnia "doradztwo koncepcyjne i szkolenia", "wsparcie materialne", "zwiększenie mobilności sił zbrojnych" i "kwalifikacje techniczne".
<h3>Militarne obawy</h3>
Z tego punktu widzenia szkolenie okazało się sukcesem. Puczyści byli mobilni, dobrze wyposażeni i co wyraźnie widać mieli opracowaną strategię. Po ogłoszeniu ustąpienia prezydenta IBK w telewizji generałowie zasiedli przed kamerami i zapowiedzieli utworzenie "Narodowego Komitetu Ocalenia Narodu" (CNSP), który ma doprowadzić kraj do "wiarygodnych" wolnych wyborów. - Postanowiliśmy wziąć na siebie odpowiedzialność przed narodem i historią - powiedział rzecznik CNSP Ismael Wague. - Nasz kraj, Mali, z dnia na dzień coraz bardziej pogrąża się w chaosie, anarchii i braku bezpieczeństwa - mówił.
Mało kto mógłby się nie zgodzić z tą diagnozą. Ale skrytykować można by chyba remedium. W końcu generałowie Mali są przynajmniej częściowo odpowiedzialni za rosnącą niepewność w Mali. Poza stolicą żadna część kraju nie jest już bezpieczna. Armia jest mało obecna lub nie ma jej wcale na wielu obszarach. Lokalne bojówki przeciwko uzbrojonym islamistom przenoszą konflikty w głąb społeczeństwa.
W kilku przypadkach operacje wojskowe doprowadziły do masakr cywili. Ponadto do listy problemów dołączyły ostatnio skandale korupcyjne z udziałem syna prezydenta, zniknięcie przywódcy opozycji parlamentarnej oraz nieprawidłowości w wyborach parlamentarnych. Protesty w Bamako przeciwko temu wszystkiemu były od czerwca kilkakrotnie brutalnie tłumione.
Teraz żołnierze przyjmowani są z wiwatami. Osiągnęli bowiem to, czego nie udało się osiągnąć cywilnemu ruchowi protestu: rezygnację prezydenta i rządu. I w przeciwieństwie do ostatniego wojskowego zamachu stanu w Mali osiem lat temu, który został przeprowadzony przez żołnierzy niskiej rangi, teraz władzę przejmują generałowie wysokiego szczebla. Ich rzecznik Wague jest wiceszefem sił powietrznych.
<h3>Jeden z puczystów był w Moskwie.</h3>
Wspierają go pułkownik Malick Diaw, szef sztabu 3. regionu wojskowego, oraz pułkownik Sadio Camara, były szef Kati Military School. Wszyscy znani z regularnych spotkań na wysokim szczeblu pomiędzy zagranicznymi misjami wojskowymi w Mali a malijskimi siłami zbrojnymi. Przypadkowo czy nie, Camara wrócił z kursu szkoleniowego w Moskwie zaledwie dwa tygodnie temu.
Na arenie międzynarodowej obalenie wybranych instytucji spotkało się z jednogłośną ostrą krytyką - nie tylko z troski o demokrację w Mali, ale także ze strachu. Po ostatnim wojskowym zamachu stanu w Mali w 2012 r. rebelianci powstańczej mniejszości Tuaregów zajęli połowę kraju i ogłosili niezależną republikę, która szybko znalazła się pod kontrolą radykalnych islamistów. W 2013 roku Francja musiała interweniować, wysyłając tysiące żołnierzy. Wojna trwa do dziś.
W tym czasie Mali pogrążyło się w wojnie domowej. Dziś akty przemocy miały miejsce również w sąsiednich krajach Nigrze i Burkina Faso, gdzie władzę sprawuje autorytarne, ale słabe państwo. W obu krajach panuje powszechna nieufność społeczeństwa wobec elity rządzącej, która jest postrzegana jako skorumpowana i nieudolna. Elitę, która wspierana przez obce kraje.
Kontrowersyjne wybory mają się odbyć u wszystkich południowych sąsiadów Mali: w Gwinei, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Burkina Faso i Nigrze. Jeśli wygląda na to, że w Afryce Zachodniej nadciąga burza, to zamach stanu w Mali był pierwszą serią grzmotów.

Mali: Rebelianci "podszkoleni" przez Bundeswehrę

L'armée malienne a renversé le président Ibrahim Boubacar Keïta. Auparavant, elle était aussi spécialement formée par l'armée allemande.

Sept ans et une semaine après qu'Ibrahim Boubacar Keïta ait été élu président du Mali avec près de 78 % des voix, sa propre armée l'a déposé sous les acclamations de la population. Mercredi, dans la nuit, l'homme de 75 ans a lu lui-même sa déclaration de démission à la télévision d'État, après que des soldats mutins l'aient arrêté dans sa résidence officielle et emmené « pour des entretiens » à la caserne Kati, dans la banlieue de la capitale Bamako.
« Ai-je vraiment le choix ? », a demandé le président arrêté - que tout le monde au Mali appelle IBK d'après ses initiales - dans son discours, avant de conclure : « Aucun sang ne doit être versé pour que je reste en fonction ».
Ce qui avait commencé le matin par une mutinerie de soldats mécontents à Kati s'est transformé le soir en un coup d'État militaire. De tous les pays, le Mali est celui qui a le plus de militaires équipés, formés et soutenus de l'étranger.
Plus de 12 000 soldats des Nations unies, jusqu'à 5 000 soldats français, une force d'intervention régionale au Sahel et une mission de formation de l'UE travaillent avec l'armée malienne, qui est également un pays partenaire de l'« initiative de renforcement » de la Bundeswehr. Selon un rapport du gouvernement allemand, le « renforcement » allemand fournit « des conseils conceptuels et une formation », un « soutien matériel », « l'augmentation de la mobilité des forces armées » et une « qualification technique ».
<h3>Inquiétudes militaires concernant le pays</h3>
De ce point de vue, la formation a été un succès. Les putschistes étaient mobiles, bien équipés et avaient manifestement une stratégie. Après la démission du président IBK à la télévision, les généraux se sont assis devant les caméras et ont annoncé la création d'un « Conseil national pour sauver le peuple » (CNSP), qui conduirait le pays à des élections libres « crédibles ». « Nous avons décidé de prendre nos responsabilités devant le peuple et l'histoire », a déclaré le porte-parole du CNSP, Ismael Wagué. « Notre pays, le Mali, s'enfonce chaque jour davantage dans le chaos, l'anarchie et l'insécurité ».
Personne ne peut contester ce diagnostic. Mais on pourrait peut-être critiquer le remède. Après tout, les généraux du Mali sont au moins en partie responsables de l'énorme propagation de l'insécurité au Mali. En dehors de la capitale, aucune partie du pays n'est plus sûre. L'armée n'est pas ou peu présente dans de nombreuses régions. Les milices locales contre les islamistes armés portent les conflits au plus profond de la société.
À plusieurs reprises, les opérations de l'armée ont conduit à des massacres de civils. En outre, des scandales de corruption impliquant le fils du président, la disparition du chef de l'opposition parlementaire et des irrégularités lors des élections législatives ont récemment été ajoutés à la liste. Les protestations à Bamako contre tout cela ont été violemment réprimées à plusieurs reprises depuis le mois de juin.
Les soldats peuvent maintenant être fêtés. Car ils ont obtenu ce que le mouvement de protestation civil n'était pas parvenu à atteindre : la démission du président et du gouvernement. Et contrairement au dernier coup d'État militaire au Mali, il y a huit ans, qui avait été perpétré par des soldats de bas rang, les hauts généraux s'emparent maintenant du pouvoir. Leur porte-parole Ismaël Wagué est le vice-chef de l'armée de l'air.
<h3>Un putschiste était à Moscou</h3>
À ses côtés se trouvent le colonel Malick Diaw, chef d'état-major de la 3e région militaire, et le colonel Sadio Camara, ancien directeur de l'école militaire de Kati. Autant de visages familiers lors des réunions régulières de haut niveau entre les missions militaires étrangères au Mali et les forces armées maliennes. Coïncidence ou pas, M. Camara est revenu d'un stage de formation à Moscou il y a seulement deux semaines.
Sur le plan international, le renversement des institutions élues a fait l'objet de critiques sévères et unanimes - non seulement par souci de la démocratie malienne, mais aussi par peur. Après le dernier coup d'État militaire du Mali en 2012, les rebelles de la minorité touareg insurgée se sont emparés de la moitié du pays et ont proclamé une république indépendante, qui est rapidement passée sous le contrôle des islamistes radicaux. La France a dû intervenir avec des milliers de soldats en 2013. La guerre se poursuit encore aujourd'hui.
À l'époque, seul le Mali était en guerre civile dans la région. Aujourd'hui, la violence s'est également installée dans les pays voisins du Niger et du Burkina Faso, où règne un État autoritaire mais faible. Dans ces deux pays, la population se méfie de l'élite au pouvoir, considérée comme corrompue et incapable. Une élite soutenue par des pays étrangers.
Des élections controversées sont prévues prochainement dans tous les pays voisins du Mali, à savoir la Guinée, la Côte d'Ivoire, le Burkina Faso et le Niger. S'il semble qu'une tempête se prépare en Afrique de l'Ouest, le coup d'État au Mali aura été le premier coup de tonnerre.

Dominic Johnson

Black Book France

What Moria says about Europe

A coup in Mali by soldiers trained by the Bundeswehr