The European Union has long been less than the sum of its parts, and that sum is now considerably smaller. Decades of fantasising about an independent “EU army” should have come to an end on December 31

The United Kingdom’s exit from the European Union, now completed at last, is the most consequential event in EU history for its aggregate military power. And it is entirely negative. At a stroke, the EU has lost its second-largest armed force, with no prospect that remaining member states, individually or collectively can fill the gaping hole left by London’s departure. The European Union has long been less than the sum of its parts, and that sum is now considerably smaller. Decades of fantasising about an independent “EU army” should have come to an end on December 31.
That won’t happen, of course, because many Europeans have long-believed, often quietly and in discrete conversations, that Europe was “a state under construction,” and, like all proper states, had to have a proper state’s accoutrements: army, central bank, currency, and more. But some aspects of national sovereignty are almost impossible even for the most fervent Europhiles to relinquish, and military power is understandably the hardest of all.
The fantasising should stop for reasons unrelated to Brexit, notably the existence of Nato. The Atlantic alliance is perfectly capable of doing anything the EU could do, has been doing it for seven decades, and is poised to become even more important in the coming years. Britain’s renewed independence will have a powerfully uplifting effect in Nato’s politico-military decision-making, and more broadly, such as in the UN Security Council, with London now entirely free from the cumbersome, puree-making EU common foreign and security policy.
Some persistent advocates of greater independent EU military capabilities are arguing that Washington is no longer a reliable partner, but that is false. Unquestionably, Donald Trump was no friend of Nato, but Europeans should not draw long-term conclusions from his attitudes toward Nato or international affairs generally. He never proceeded according to coherent philosophical or policy logic, and history will rapidly judge his administration to be an unfortunate aberration. Trump saw problems in narrowly transactional (and largely financial) terms, and through the prism of how events could be made to benefit him personally. Extrapolating future US policy from Trump’s “policies,” therefore, is not only wrong, but dangerous.
That is not to say that European Nato members can now safely ignore the 2014 Cardiff Commitments, especially the pledge to spend two per cent of their GDP’s on defence capabilities by 2024. Trump’s obsession with the need to raise Nato spending may have been expressed in his usual idiosyncratic fashion, but it reflects the consistent view, across America’s political spectrum, that its allies must better understand the array of threats facing the west, and the need for everyone to pull their weight.
In a famous 2016 interview just before leaving office, for example, Barack Obama chastised Britain and France, along with many others, as “free riders” for their inadequate 2011 performance against Libya’s Muammar Gaddafi. Obama Secretaries of Defense Robert Gates and Leon Panetta repeatedly echoed these complaints. The cost-sharing issue is not going away under Biden, both because he likely agrees with Obama, and because Republicans won’t let it.
Even leaving Brexit and Trump aside, EU efforts on defence matters have been, and are almost certain to remain, long on rhetoric and process and very short on substance and resources. After considerable fanfare and arduous effort almost twenty years ago for example, the “Berlin Plus” agreements have resulted in only two EU peacekeeping operations, both merely taking over from prior Nato forces. While Commission President Ursula von der Leyen may urge the EU to develop “credible military capabilities,” that is far easier said than done. It would be much more persuasive to see Germany raise its defence spending to the Cardiff target, which von der Leyen knows from her tenure as FRG Defence Minister is not going to happen; Chancellor Angela Merkel’s coalition government with the Social Democrats has struggled just to maintain defence spending, let alone increase it. The same is true across Europe. As 2020 ended, Reuters reported that the first EU defence review “found that only 60% of the national troops and weapons nominally available to Nato are in a fit state to be deployed.” Pushing for more “independence” from Washington could leave Europe bereft of America’s presence and continuing inadequate defence spending EU-wide.
Von der Leyen also said, after Brexit, that “our future is made in Europe.” But this too is fantasy. Global threats, from China in particular, but also from the proliferation of weapons of mass destruction and international terrorism, are growing, not receding. UK Prime Minister Boris Johnson’s vision of “Global Britain” is considerably more astute than an inwardly-focused “little Europe.” European capitals would be better advised to heed the suggestion made by former Spanish Prime Minister José María Aznar to expand Nato into a global organisation, including possible new members like Japan, Australia, Singapore and Israel. There is no need to create a “league of democracies,” as some have suggested, to confront increasing threats from authoritarian regimes. We already have one in Nato, which simply needs to be enlarged beyond its birthplace in the North Atlantic area.
The basic reality is that a sustained programme to create a meaningful EU military would constitute a dagger pointed at Nato’s heart. That is undoubtedly what some really hope for, and not just our adversaries, but even many in Europe and America. Let us hope they are disappointed, at least until the lions lie down with the lambs.

What’s Wrong with a European Army

The EU has long fantasised about having its own army, but its international military involvement has been limited. It should commit to Nato

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εδώ και καιρό μικρότερη από το άθροισμα των μερών της, και αυτό το άθροισμα είναι πλέον σημαντικά μικρότερο. Δεκαετίες φαντασιώσεων για έναν ανεξάρτητο «στρατό της ΕΕ» θα έπρεπε να λήξουν στις 31 Δεκεμβρίου.

Η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία ολοκληρώθηκε επιτέλους, είναι το γεγονός με τις περισσότερες συνέπειες στην ιστορία της ΕΕ για τη στρατιωτική της δύναμη συνολικά. Και με εντελώς αρνητικό πρόσημο. Με μια κίνηση, η ΕΕ έχασε τη δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμή της, χωρίς να υπάρχει προοπτική τα υπόλοιπα κράτη μέλη, ατομικά ή συλλογικά, να μπορέσουν να αναπληρώσουν το κενό που αφήνει η αποχώρηση του Λονδίνου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν από καιρό μικρότερη από το άθροισμα των μερών της, και αυτό το άθροισμα είναι τώρα πολύ μικρότερο. Δεκαετίες φαντασιώσεων για έναν ανεξάρτητο «στρατό της ΕΕ» θα έπρεπε να λήξουν στις 31 Δεκεμβρίου.
Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, φυσικά, επειδή πολλοί Ευρωπαίοι πιστεύουν εδώ και πολύ καιρό, συχνά χαμηλόφωνα και με διακριτικό τρόπο στις συνομιλίες, ότι η Ευρώπη ήταν «ένα κράτος υπό κατασκευή» και, όπως και όλα τα κανονικά κράτη, έπρεπε να έχει και την εξάρτυση ενός κανονικού κράτους: στρατό, κεντρική τράπεζα, νόμισμα και άλλα. Ωστόσο, ακόμη και οι πιο ένθερμοι φιλοευρωπαίοι είναι σχεδόν αδύνατον να παραιτηθούν από ορισμένες πτυχές της εθνικής κυριαρχίας, και όσον αφορά στη στρατιωτική δύναμη είναι, και λογικά, το πιο δύσκολο.
Οι φαντασιώσεις πρέπει να σταματήσουν για λόγους που δε σχετίζονται με το Brexit, κυρίως επειδή υπάρχει το ΝΑΤΟ. Η Ατλαντική συμμαχία είναι απολύτως ικανή να κάνει οτιδήποτε μπορεί να κάνει και η ΕΕ, το κάνει για επτά δεκαετίες και είναι έτοιμη να γίνει ακόμη πιο σημαντική τα επόμενα χρόνια. Η ανανεωμένη ανεξαρτησία της Βρετανίας θα έχει ένα ισχυρό αντίκτυπο στην πολιτικοστρατιωτική λήψη αποφάσεων του ΝΑΤΟ, και ευρύτερα, όπως στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με το Λονδίνο τώρα εντελώς απαλλαγμένο από την νωθρή, πολτοποιητική κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ.
Ορισμένοι επίμονοι υποστηρικτές της αυξημένης και ανεξάρτητης στρατιωτικής ικανότητας της ΕΕ υποστηρίζουν ότι η Ουάσιγκτον δεν είναι πλέον αξιόπιστος εταίρος, αλλά αυτό είναι ψευδές. Αναμφίβολα, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ήταν φίλος του ΝΑΤΟ, αλλά οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να βγάλουν μακροπρόθεσμα συμπεράσματα από τη στάση του απέναντι στο ΝΑΤΟ ή τις διεθνείς σχέσεις γενικά. Δεν προχώρησε ποτέ με μια συνεκτική φιλοσοφική ή λογική άσκησης πολιτικής και η ιστορία θα κρίνει γρήγορα τη διοίκησή του ως μια ατυχή εκτροπή. Ο Τραμπ έβλεπε τα προβλήματα με στενά συναλλακτικούς (και σε μεγάλο βαθμό οικονομικούς) όρους και μέσω του πρίσματος του πώς θα μπορούσε να κάνει τα γεγονότα να τον ωφελήσουν προσωπικά. Το να βγαίνουν συμπεράσματα για τη μελλοντική πολιτική των ΗΠΑ από τις «πολιτικές» του Τραμπ δεν είναι μόνο λάθος, αλλά και επικίνδυνο.
Αυτό δε σημαίνει ότι τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ μπορούν πλέον να αγνοήσουν με ασφάλεια τις δεσμεύσεις του Κάρντιφ του 2014, ειδικά τη δέσμευση να δαπανήσουν το 2% του ΑΕΠ τους στις αμυντικές δυνατότητες έως το 2024. Η εμμονή του Τραμπ με την ανάγκη αύξησης των δαπανών του ΝΑΤΟ μπορεί να έχει εκφραστεί με τον συνηθισμένο ιδιοσυγκρασιακό του τρόπο, αλλά αντανακλά τη σταθερή άποψη, που μοιράζεται ολόκληρο το πολιτικό φάσμα της Αμερικής, ότι οι σύμμαχοί της πρέπει να κατανοήσουν καλύτερα το εύρος των απειλών που αντιμετωπίζει η Δύση και την ανάγκη για όλους να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν.
Σε μια διάσημη συνέντευξη του 2016 λίγο πριν τη λήξη της θητείας του, για παράδειγμα, ο Μπαράκ Ομπάμα επέκρινε τη Βρετανία και τη Γαλλία, μαζί με πολλούς άλλους, ως «χαραμοφάηδες» αναφερόμενος στην ελλιπή τήρηση των υποχρεώσεων τους το 2011 εναντίον του Μουαμάρ Καντάφι της Λιβύης. Οι υπουργοί Άμυνας του Ομπάμα, Ρόμπερτ Γκέιτς και Λίον Πανέττα, επαναλάμβαναν συχνά αυτά τα παράπονα. Το ζήτημα της κατανομής του κόστους δε θα εξαφανιστεί επί Μπάιντεν, όχι μόνο επειδή πιθανώς συμφωνεί με τον Ομπάμα, αλλά και επειδή οι Ρεπουμπλικάνοι δε θα το επιτρέψουν.
Ακόμη και χωρίς να ληφθούν υπόψη το Brexit και ο Τραμπ, οι προσπάθειες της ΕΕ σε αμυντικά ζητήματα εστίαζαν, και είναι σχεδόν βέβαιο ότι σε αυτά θα παραμείνουν, επί μακρόν στη ρητορική και στη διαδικασία και ελάχιστα στην ουσία και στους πόρους. Για παράδειγμα, σχεδόν είκοσι χρόνια πριν και έπειτα από πολλές φανφάρες και σκληρή προσπάθεια, οι συμφωνίες «Berlin Plus» έφεραν μόνο δύο ειρηνευτικές επιχειρήσεις της ΕΕ, οι οποίες απλώς ανέλαβαν από προϋπάρχουσες δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Μπορεί η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να πιέζει την ΕΕ να αναπτύξει «αξιόπιστες στρατιωτικές δυνατότητες», όμως αυτό πιο εύκολα λέγεται πάρα γίνεται. Θα ήταν πολύ πιο πειστικό να δούμε τη Γερμανία να αυξάνει τις αμυντικές της δαπάνες για να πιάσει τον στόχο του Κάρντιφ, κάτι που η φον ντερ Λάιεν γνωρίζει, από τη θητεία της ως υπουργός Άμυνας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (FRG), πως δεν πρόκειται να συμβεί. Η κυβέρνηση συνασπισμού της καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ με τους Σοσιαλδημοκράτες έδωσε μάχη για να διατηρήσει τις αμυντικές δαπάνες, δε συζητάμε για να τις αυξήσει. Το ίδιο ισχύει σε όλη την Ευρώπη. Καθώς το 2020 πλησίαζε στο τέλος του, το Reuters ανέφερε ότι η πρώτη αξιολόγηση της άμυνας της ΕΕ «διαπίστωσε ότι μόνο το 60% των εθνικών στρατευμάτων και όπλων που είναι ονομαστικά διαθέσιμα στο ΝΑΤΟ βρίσκονται σε κατάλληλη κατάσταση για ανάπτυξη.» Η πίεση για περισσότερη «ανεξαρτησία» από την Ουάσινγκτον θα μπορούσε να καταστήσει την Ευρώπη αποστερημένη της παρουσίας της Αμερικής και να παρατείνει την ανεπάρκεια αμυντικών δαπανών σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η φον ντερ Λάιεν είπε επίσης, μετά το Brexit, ότι «το μέλλον μας κατασκευάστηκε εντός της Ευρώπης». Αλλά αυτό είναι επίσης μια φαντασία. Οι παγκόσμιες απειλές, ιδίως από την Κίνα, αλλά και από τη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής και τη διεθνή τρομοκρατία, αυξάνονται, δεν υποχωρούν. Το όραμα του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον για μια «Παγκόσμια Βρετανία» είναι πολύ πιο έξυπνο από μια «μικρή Ευρώπη». Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα ήταν καλύτερα να λάβουν υπόψη την πρόταση του πρώην πρωθυπουργού της Ισπανίας Χοσέ Μαρία Αθνάρ το ΝΑΤΟ να επεκταθεί σε παγκόσμιο οργανισμό και να συμπεριλάβει πιθανά νέα μέλη όπως η Ιαπωνία, η Αυστραλία, η Σιγκαπούρη και το Ισραήλ. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να δημιουργηθεί μια «ένωση δημοκρατιών», όπως πρότειναν ορισμένοι, ούτως ώστε να αντιμετωπίζουν την αυξανόμενη απειλή από αυταρχικά καθεστώτα. Υπάρχει ήδη μια, το ΝΑΤΟ, το οποίο απλά πρέπει να διευρυνθεί πέρα από τη γενέτειρά του, την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού.
Ουσιαστικά η πραγματικότητα είναι ότι ένα μακράς διαρκείας πρόγραμμα για τη δημιουργία ενός κανονικού στρατού της ΕΕ θα ήταν ένα στιλέτο που σημαδεύει την καρδιά του ΝΑΤΟ. Αυτό αναμφίβολα είναι η ελπίδα ορισμένων, και όχι μόνο των αντιπάλων μας, αλλά και πολλών στην Ευρώπη και την Αμερική. Ας ελπίσουμε ότι θα απογοητευτούν, τουλάχιστον έως ότου η λεοπάρδαλις θέλει αναπαύεσθαι μετά του εριφίου.

Το πρόβλημα με τον ευρωπαϊκό στρατό

Δεκαετίες φαντασιώσεων για έναν ανεξάρτητο «στρατό της ΕΕ» θα έπρεπε να λήξουν στις 31 Δεκεμβρίου.

Przez lata Unia Europejska była czymś mniejszym niż suma swoich własnych części, teraz zaś suma ta zmniejszyła się w znaczącym stopniu. Dekady fantazjowania o niezależnej "armii UE" powinny były zakończyć się 31 grudnia.

Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, które wreszcie się dokonało, jest najbardziej doniosłym wydarzeniem w historii wspólnoty z punktu widzenia jej potencjału militarnego. I jest ono całkowicie niekorzystne. Za sprawą jednego ciosu UE straciła swoje drugie co do wielkości siły zbrojne. Nie może też liczyć na to, że państwa członkowskie, indywidualnie lub zbiorowo, wypełnią pozostawioną przez Londyn lukę. Przez lata Unia Europejska była czymś mniejszym niż suma swoich własnych części, teraz zaś suma ta zmniejszyła się w znaczącym stopniu. Dekady fantazjowania o niezależnej "armii UE" powinny były zakończyć się 31 grudnia.
Tak się oczywiście nie stanie, ponieważ wielu Europejczyków od dawna uważa, co z reguły przyznaje po cichu lub podczas dyskretnych rozmów, że Europa jest w istocie "państwem w budowie" i, jak przystało na państwo, powinna posiadać wszystkie odpowiednie atrybuty państwowości: armię, bank centralny, walutę i tak dalej. Jednak niektórych aspektów suwerenności narodowej nie zrzekną się nawet najgorliwsi euroentuzjaści i ze zrozumiałych powodów najbardziej problematyczne jest pozbawienie się wojska.
Fantazjowanie o armii UE powinno zakończyć się z powodów niezwiązanych z brexitem, a mianowicie ze względu na istnienie NATO. Sojusz atlantycki jest w pełni zdolny do zapewnienia wszystkiego tego, co mogłaby zapewnić armia UE. Robi to od siedmiu dekad, a w nadchodzących latach ma szansę zwiększyć swoją rolę. Nowa niezależność Wielkiej Brytanii, która uwolniła Londyn od ociężałej, miałkiej polityki zagranicznej i obronnej UE, będzie miała potężny wpływ na decyzje polityczno-wojskowe podejmowane w NATO, a także w znacznie szerszym gronie Rady Bezpieczeństwa ONZ.&nbsp;
Niektórzy zagorzali zwolennicy zwiększenia niezależnego potencjału wojskowego UE twierdzą, że Waszyngton nie jest już wiarygodnym partnerem. Twierdzenie to jest nieprawdziwe. Donald Trump bez wątpienia nie był przyjazny wobec NATO, ale Europejczycy nie powinni wyciągać długofalowych wniosków z jego postawy wobec sojuszu, czy wobec stosunków międzynarodowych jako takich. Nigdy nie kierował się on spójną filozoficzną czy polityczną logiką, a historia wkrótce oceni jego rządy jako niefortunną aberrację. Trump wszelkie problemy rozpatrywał w kategoriach transakcji (przede wszystkim finansowych), a także przez pryzmat tego, jakie osobiste korzyści mogły mu przy okazji zapewnić. Antycypowanie przyszłej polityki USA na podobieństwo "polityki" Trumpa jest więc nie tylko błędne, ale i niebezpieczne.
Nie oznacza to, że europejscy członkowie NATO mogą teraz beztrosko ignorować zobowiązania z Cardiff z 2014 r., zwłaszcza zobowiązanie do przeznaczenia do 2024 r. dwóch procent PKB na obronność. Obsesja Trumpa na punkcie konieczności zwiększenia wydatków NATO mogła być wyrażana w idiosynkratyczny sposób, ale odzwierciedla logiczny pogląd, podzielany przez całe polityczne spektrum Ameryki, zgodnie z którym jej sojusznicy muszą lepiej zrozumieć szereg zagrożeń, przed którymi stoi Zachód, a także że konieczne jest równomierne rozłożenie wysiłków finansowych.
Dla przykładu w słynnym wywiadzie udzielonym tuż przed odejściem z urzędu w 2016 r. Barack Obama skarcił Wielką Brytanię i Francję, a także wiele innych państw, określając ich jako "pasażerów na gapę", w kontekście ich niewystarczającego zaangażowania w 2011 r. przeciwko Muammarowi Kaddafiemu w Libii. Sekretarze obrony Robert Gates i Leon Panetta wielokrotnie formułowali te same zarzuty. Kwestia podziału kosztów nie zniknie wraz z nadejściem Bidena. Po części dlatego, że prawdopodobnie zgadza się tutaj z Obamą, jak również dlatego, że nie zgodzą się na to republikanie.
Nawet pomijając brexit i Trumpa, wysiłki UE w kwestiach obronnych zawsze były ambitne, jeśli chodzi o słowa i procedury, a miałkie jeśli chodzi o realne zasoby i działania. Jest prawie pewne, że takie właśnie pozostaną. Na przykład pomimo pompy i żmudnych niemal dwudziestoletnich wysiłków, formuła "Berlin Plus" zaowocowała tylko dwiema operacjami pokojowymi UE, z czego obie zostały przejęte od sił NATO. Teoretycznie przewodnicząca Komisji Ursula van der Leyen może wezwać UE do zmobilizowania "znaczącego potencjału wojskowego", ale może to być jednak trudne do zrealizowania w praktyce. Dużo bardziej przekonujące byłoby, gdyby Niemcy podniosły swoje wydatki na obronę do poziomu celu z Cardiff, co się jednak nie stanie, jak dobrze wie była minister obrony RFN von der Leyen, ponieważ koalicyjnemu rządowi kanclerz Angeli Merkel i socjaldemokratów z trudem udało się utrzymać poziom wydatków na obronę, nie mówiąc o ich zwiększeniu. To samo tyczy się całej Europy. Pod koniec 2020 r. Reuters poinformował, że pierwszy przegląd obronności UE "wykazał, że zmobilizowane może zostać tylko 60 proc. narodowych jednostek i uzbrojenia, które są nominalnie dostępne dla NATO". Dążenie do większej "niezależności" od Waszyngtonu może skończyć się tym, że Europa będzie z jednej strony pozbawiona amerykańskiej obecności, a z drugiej wydatki na obronę w UE nadal będą nieadekwatne.
Po brexicie Von der Leyen powiedziała również, że "nasza przyszłość powstaje w Europie". Jednak również to jest czystą fantazją. Globalne zagrożenia, zwłaszcza ze strony Chin, ale również związane z rozprzestrzenianiem broni masowego rażenia i międzynarodowego terroryzmu rosną, a nie ustępują. "Globalna Wielka Brytania" premiera Borisa Johnsona jest znacznie bardziej błyskotliwą wizją niż skupiona na sobie "mała Europa". Stolice europejskie powinny wziąć pod uwagę sugestię byłego premiera Hiszpanii Jose Marii Aznara, aby zamienić NATO w globalną organizację, włączając ewentualnych nowych członków, takich jak Japonia, Australia, Singapur i Izrael. Aby stawić czoła rosnącym zagrożeniom ze strony autorytarnych reżimów nie potrzeba, jak sugerują niektórzy, nowej "ligi demokracji". Mamy już jedną w postaci NATO, która po prostu musi zostać rozszerzona poza swój rodzimy obszar północnoatlantycki.
W istocie wiarygodny projekt powołania potężnej unijnej armii byłby sztyletem wycelowanym w serce NATO. Niektórzy bez wątpienia na to liczą, i to nie tylko nasi przeciwnicy, ale również liczni Europejczycy i Amerykanie. Miejmy nadzieję, że ich oczekiwania będą zawiedzione, przynajmniej tak długo, jak długo lwy nie zaczną układać się do snu z jagniętami.

Szkodliwe fantazje o europejskiej armii

Unia Europejska przez lata fantazjowała o stworzeniu niezależnej armii, ale jej działania wojskowe były znikome. Powinna trzymać się NATO.

Durante mucho tiempo, la Unión Europea ha sido menos que la suma de sus partes. Hoy en día, esa suma es significativamente menor. Décadas de fantasías sobre un "ejército de la UE" que tendrían haber llegado a su fin el 31 de diciembre

Una vez completada, la salida del Reino Unido de la Unión Europea es el acontecimiento más importante en la historia del club comunitario respecto a su poder militar conjunto. Pero es un hecho totalmente negativo. De golpe, la UE ha perdido su segunda fuerza armada más grande, sin perspectivas de que los Estados miembros que se quedan puedan llenar de forma individual o colectiva el vacío que deja Londres. Durante mucho tiempo, la Unión Europea ha sido menos que la suma de sus partes. Hoy en día, esa suma es significativamente menor. Las décadas de fantasías sobre un "ejército de la UE" tendrían haber llegado a su fin el 31 de diciembre.
Pero claro, eso no sucederá, porque a lo largo del tiempo muchos europeos han defendido, a menudo en silencio y en conversaciones discretas, que Europa era "un estado en construcción" y que, como tal, tenía que contar con los elementos propios de un Estado: ejército, banco central, divisa y más. Sin embargo, hay aspectos de la soberanía nacional a los que es casi imposible renunciar incluso para los más fervientes eurófilos, y el poder militar es, comprensiblemente, el más difícil de todos.
Esa fantasía debería desvanecerse, pero por razones que no tienen que ver con el Brexit, sino más bien con la existencia de la OTAN. La Alianza Atlántica es perfectamente capaz de hacer cualquier cosa que la Unión Europea pueda hacer. Lleva haciéndolo siete décadas y está preparada para ser aún más importante en los próximos años. La renovada independencia de Gran Bretaña tendrá un poderoso efecto estimulante en la toma de decisiones político-militares de la OTAN, y en términos más amplios, como en el Consejo de Seguridad de las Naciones Unidas. En especial ahora que Londres está totalmente libre de la engorrosa y purista política exterior y de seguridad común comunitaria.
Hay quienes defienden con insistencia que la UE tenga una mayor capacidad militar y que esta sea independiente. Sostienen que Washington ya no es un socio fiable, pero eso es falso. No hay duda de que Donald Trump no era amigo de la OTAN, pero los europeos no deberían sacar conclusiones a largo plazo por sus actitudes hacia la OTAN o la política internacional en general. Trump nunca siguió una filosofía o lógica política coherente, La historia se encargará de juzgar enseguida su gestión como una desafortunada aberración. Trump interpretó esos problemas en términos estrictamente comerciales (y en gran parte financieros) y con el prisma de cómo los acontecimientos podrían beneficiarle en lo personal. Por lo tanto, extrapolar la futura política de los Estados Unidos a partir de las "políticas" de Trump no solo es erróneo, sino también peligroso.
Esto no quiere decir que ahora los miembros europeos de la OTAN puedan ignorar con total seguridad los Compromisos de Cardiff de 2014, especialmente la promesa de gastar el dos por ciento de su PIB en defensa para 2024. La obsesión de Trump por la necesidad de aumentar el gasto de la OTAN puede haber sido expresada en su habitual forma idiosincrásica, pero refleja una visión consistente, en todo el espectro político de Estados Unidos, de que los aliados deben entender mejor la gama de amenazas que enfrenta Occidente y la necesidad de que todos hagan su trabajo.
Por ejemplo, en una famosa entrevista de 2016, justo antes de dejar el cargo, Barack Obama reprendió a Gran Bretaña y Francia, entre otros, por su inadecuada actuación en 2011 contra el dictador libio Muamar el Gadafi. Los secretarios de Defensa de Obama, Robert Gates y Leon Panetta, se hicieron eco de estas quejas en repetidas ocasiones. El tema de un mayor gasto no va a desaparecer bajo el mandato de Joe Biden, ya sea porque es probable que esté de acuerdo con Obama, y también porque los republicanos no lo permitirán.
Incluso dejando de lado al Brexit y a Trump, los esfuerzos de la Unión Europea en materia de defensa han sido, y casi seguro que seguirán siendo, largos en cuanto a la retórica y el proceso y muy cortos en cuanto a la sustancia y los recursos. Tras una considerable fanfarria y un arduo esfuerzo hace casi veinte años, los acuerdos conocidos como Berlín Plus han dado lugar a solo dos operaciones de mantenimiento de la paz comunitaria, pero ambas tomaron el relevo de anteriores intervenciones de la OTAN. Aunque la presidenta de la Comisión Ursula van der Leyen puede instar a la Unión a desarrollar "capacidades militares creíbles", es mucho más fácil decirlo que hacerlo. Sería mucho más persuasivo ver a Alemania aumentar su gasto en defensa hasta el objetivo de Cardiff. Pero la propia von der Leyen sabe, por haber sido ministra de Defensa de su país, que eso no va a pasar. La coalición de la canciller Angela Merkel con los socialdemócratas ha luchado solo por mantener el gasto en defensa, más no para aumentarlo. Lo mismo ocurre en toda Europa. Al terminar el año 2020, Reuters informó que la primera revisión de defensa de la UE "encontró que solo el 60% de las tropas y armas nacionales nominalmente disponibles para la OTAN están en condiciones de ser desplegadas". Que Europa presione para ser más "independiente" de Washington podría dejarla desprovista de la presencia de Estados Unidos y continuar con el gasto inadecuado en Defensa en toda la Unión.
Después del Brexit, Von der Leyen también dijo que "nuestro futuro está hecho en Europa". Pero esto también es una fantasía. Las amenazas globales, la de China en particular, pero también de la proliferación de armas de destrucción masiva y el terrorismo internacional, están creciendo, no retrocediendo. La visión del primer ministro del Reino Unido Boris Johnson sobre una "Gran Bretaña global" es considerablemente más astuta que la de una "pequeña Europa" centrada en el interior. Las capitales europeas harían bien en atender la sugerencia del expresidente del gobierno español José María Aznar de convertir la OTAN en una organización global, incluyendo posibles nuevos miembros como Japón, Australia, Singapur e Israel. No es necesario crear una "liga de democracias", como algunos han sugerido, para hacer frente a las crecientes amenazas de los regímenes autoritarios. Ya tenemos una en la OTAN, que solo necesita expandirse más allá de su lugar de nacimiento en el área del Atlántico Norte.
Lo cierto es que el desarrollo de un programa para crear un ejército significativo dentro de la Unión Europea sería una flecha que apuntaría directo al corazón de la OTAN. Sin duda, eso es lo que algunos esperan. No solo nuestros adversarios, sino muchos en Europa y América. Esperemos que se decepcionen, al menos hasta que los leones se echen a dormir junto a los corderos.

Lo que está mal de un ejército europeo

La UE fantasea con tener su propio ejército a pesar de su escasa participación militar internacional. En vez de eso, debería comprometerse con la OTAN

L'Union européenne a longtemps été inférieure à la somme de ses parties, et cette somme est maintenant considérablement plus petite. Les décennies de fantasmes sur une « armée européenne » indépendante auraient dû prendre fin le 31 décembre.

Le retrait du Royaume-Uni de l'Union européenne, enfin achevé, est l'événement le plus important de l'histoire de l'UE pour sa puissance militaire globale. Et il est entièrement négatif. D'un seul coup, l'UE a perdu sa deuxième force armée en importance, sans que les États membres restants puissent, individuellement ou collectivement, combler le vide laissé par le départ de Londres. L'Union européenne a longtemps été inférieure à la somme de ses parties, et cette somme est maintenant considérablement plus petite. Des décennies de fantasmes sur une « armée de l'UE » indépendante auraient dû prendre fin le 31 décembre.
Cela n'arrivera pas, bien sûr, parce que de nombreux Européens ont longtemps cru, souvent en silence et dans des conversations discrètes, que l'Europe était « un État en construction » et que, comme tout État digne de ce nom, elle devait avoir ses propres équipements : armée, banque centrale, monnaie, etc. Mais certains aspects de la souveraineté nationale sont presque impossibles à abandonner, même pour les europhiles les plus fervents, et le pouvoir militaire est, à juste titre, le plus difficile de tous.
Le fantasme devrait cesser pour des raisons sans rapport avec le Brexit, notamment l'existence de l'OTAN. L'Alliance atlantique est parfaitement capable de faire tout ce qu'une armée de l'UE pourrait faire. Elle le fait depuis sept décennies et elle est sur le point de devenir encore plus importante dans les années à venir. L'indépendance renouvelée de la Grande-Bretagne aura un effet dynamisant sur le processus décisionnel politico-militaire de l'OTAN et, plus largement, sur le Conseil de sécurité des Nations unies, Londres étant désormais entièrement libérée de la lourde et encombrante politique étrangère et de sécurité commune de l'UE.
Certains partisans persistants d'une plus grande indépendance des capacités militaires de l'UE soutiennent que Washington n'est plus un partenaire fiable, mais c'est faux. Il est indéniable que Donald Trump n'était pas un ami de l'OTAN, mais les Européens ne devraient pas tirer de conclusions à long terme de son attitude vis-à-vis de l'OTAN ou des affaires internationales en général. Il n'a jamais agi selon une logique philosophique ou politique cohérente, et l'histoire jugera rapidement que son administration n'était qu'une regrettable aberration. M. Trump voyait les problèmes en termes étroitement transactionnels (et largement financiers), en fonction de comment les événements pouvaient être faits pour lui profiter personnellement. Extrapoler la future politique américaine à partir des « politiques » de Donald Trump est donc non seulement erroné, mais aussi dangereux.
Cela ne veut pas dire que les membres européens de l'OTAN peuvent désormais ignorer sans risque les engagements de Cardiff de 2014, en particulier la promesse de consacrer deux pour cent de leur PIB aux capacités de défense d'ici 2024. L'obsession de M. Trump pour la nécessité d'augmenter les dépenses de l'OTAN a peut-être été exprimée de sa façon habituelle idiosyncratique. Reste qu'elle reflète l'opinion constante, partagée par l'ensemble des camps politiques américains, que ses alliés doivent mieux comprendre l'éventail des menaces auxquelles l'Occident est confronté, et la nécessité pour chacun de faire sa part.
Dans une célèbre interview de 2016, juste avant de quitter ses fonctions, Barack Obama a par exemple réprimandé la Grande-Bretagne et la France, ainsi que beaucoup d'autres, en les qualifiant de « resquilleurs » pour leur performance insuffisante en 2011 face au Libyen Mouammar Kadhafi. Les secrétaires à la Défense Robert Gates et Leon Panetta ont fait écho à ces plaintes à plusieurs reprises. La question du partage des coûts ne disparaîtra pas sous Joe Biden, à la fois parce qu'il est probablement d'accord avec Barack Obama, et aussi parce que les républicains ne le laisseront pas faire.
Même en laissant de côté le Brexit et Donald Trump, les efforts de l'UE en matière de défense ont été intenses en termes de rhétorique et de processus, mais restreints en termes de substance et de ressources. Et ils le resteront certainement. Après une fanfare considérable et des efforts ardus il y a presque vingt ans, les accords « Berlin Plus » n'ont par exemple abouti qu'à deux opérations de maintien de la paix de l'UE, toutes deux ne faisant que prendre la relève des forces de l'OTAN. La présidente de la Commission Ursula van der Leyen peut exhorter l'UE à développer des « capacités militaires crédibles », mais c'est beaucoup plus facile à dire qu'à faire. Il serait beaucoup plus persuasif de voir l'Allemagne augmenter ses dépenses de défense pour atteindre l'objectif de Cardiff. Mais en tant qu'ex-ministre allemande de la Défense, Mme von der Leyen sait que cela ne se produira pas. Le gouvernement de coalition de la chancelière Angela Merkel avec les sociaux-démocrates s'est battu ne serait-ce que pour maintenir les dépenses de défense, sans parler de les augmenter. Il en va de même dans toute l'Europe : à la fin de l'année 2020, Reuters a rapporté que la première étude de l'UE sur la défense « a révélé que seulement 60 % des troupes nationales et des armes nominalement disponibles pour l'OTAN sont en état d'être déployées ». En poussant pour plus d'« indépendance » de Washington, l'Europe pourrait se retrouver privée de la présence américaine, tout en faisant face à des dépenses de défense toujours insuffisantes à l'échelle de l'UE.
Mme Von der Leyen a également déclaré, après le Brexit, que « notre avenir est fabriqué en Europe », mais cela aussi est de l'ordre du fantasme. Les menaces mondiales, provenant notamment de la Chine, mais aussi de la prolifération des armes de destruction massive et du terrorisme international, augmentent au lieu de diminuer. La vision du Premier ministre britannique Boris Johnson d'une « Grande-Bretagne globale » est beaucoup plus judicieuse qu'une « petite Europe » tournée vers l'intérieur. Les capitales européennes seraient mieux avisées de suivre la suggestion de l'ancien Premier ministre espagnol José Maria Aznar d'élargir l'OTAN pour en faire une organisation mondiale, incluant d'éventuels nouveaux membres comme le Japon, l'Australie, Singapour et Israël. Il n'est pas nécessaire de créer une « ligue des démocraties », comme certains l'ont suggéré, pour faire face aux menaces croissantes des régimes autoritaires. Nous en avons déjà une au sein de l'OTAN, qui doit simplement être élargie au-delà de son lieu de naissance dans la zone de l'Atlantique Nord.
En réalité, un programme soutenu visant à créer une armée européenne significative constituerait un poignard pointé sur le cœur de l'OTAN. C'est sans aucun doute ce que certains espèrent vraiment, et pas seulement nos adversaires, mais même beaucoup en Europe et en Amérique. Espérons qu'ils seront déçus, au moins jusqu'à ce que les loups sachent coexister avec les agneaux.

Pour en finir avec le fantasme d'une armée européenne

Avec le Brexit, l'UE a aussi perdu sa deuxième force armée, ce qui aurait dû mettre fin au fantasme d'une « armée européenne » indépendante. Las.

Die Europäische Union ist schon lange weniger als die Summe ihrer Teile. Und diese Summe ist nun deutlich kleiner geworden. Das jahrzehntelange Phantasieren über eine unabhängige "EU-Armee" sollte spätestens mit dem Brexit sein Ende finden.

Dass das Vereinigte Königreichs nun tatsächlich aus der EU ausgetreten ist, ist das folgenreichste Ereignis ihrer Geschichte hinsichtlich ihrer militärischen Macht. Folgenreich im Sinne von: negativ. Mit einem Schlag hat die EU ihre zweitgrößte Streitkraft verloren. Und es gibt keine verbleibenden Mitgliedsstaaten, die allein oder gemeinsam die klaffende Lücke füllen könnten, die Londons Austritt hinterlässt. Die EU war auf eine Art schon lange weniger als die Summe ihrer Teile. Und diese Summe ist nun noch kleiner geworden. Die jahrzehntelange Phantasterei über eine unabhängige "EU-Armee" sollte spätestens mit dem Brexit ein Ende haben.
Das wird natürlich nicht passieren. Viele Europäerinnen und Europäer haben lange Zeit geglaubt, dass Europa "ein Staat im Aufbau" sei. Und, wie alle richtigen Staaten, müsse auch die EU all das haben, worüber ein eigenständiger Staat eben verfügt: eine eigene Währung, eine eigene Bank, eine eigene Armee. Und für die Eifrigsten unter den Europhilen ist es schwer, solche Grundpfeiler eines Nationalstaates aufzugeben. Der Wunsch nach eigener militärischer Macht ist verständlicherweise der schwierigste von allen.
Das Phantasieren darüber muss jedoch aufhören, aus Gründen, die weder mit dem Brexit noch mit der Nato zu tun haben. Denn das atlantische Bündnis ist durchaus in der Lage, alles zu tun, was die EU gern tun würde. Die Nato tut dies nicht nur bereits seit sieben Jahrzehnten, sie wird in den kommenden Jahren aufgrund ihrer Erfahrung noch wichtiger werden. Die erneute Unabhängigkeit Großbritanniens wird der politisch-militärischen Entscheidungsfindung neuen Aufschwung geben – in der Nato, aber auch und im weiteren Sinne, etwa im UN-Sicherheitsrat. Denn London ist nun befreit vom zähen Einheitsbrei der europäischen Außen- und Sicherheitspolitik.
Einige hartnäckige Befürwortende unabhängiger EU-Streitkräfte argumentieren, Washington sei kein verlässlicher Partner mehr. Das ist falsch. Zweifellos war Donald Trump kein Freund der Nato. Aber die Europäer sollten aus seiner Einstellung zur Nato oder zu internationalen Angelegenheiten keine langfristigen Schlussfolgerungen ziehen. Trump ist nie nach einer kohärenten philosophischen oder politischen Logik vorgegangen. Trump sah die Probleme ausschließlich aus transaktionaler – und vor allem finanzieller – Sicht. Für ihn ging es allein darum, wie Ereignisse zu seinem persönlichen Vorteil gestaltet werden konnten. Schon bald wird die Geschichte seine Amtszeit als unglücklichen Fehltritt einordnen. Aus Trumps "Politik" auf die zukünftige US-Politik zu schließen, ist daher nicht nur falsch – es ist gefährlich.
Das soll nicht heißen, dass die europäischen Nato-Mitglieder die Cardiff-Verpflichtungen von 2014 nun gefahrlos ignorieren können, insbesondere ihre Zusage, bis 2024 zwei Prozent ihres BIP für Verteidigung auszugeben. Dass Trump unbedingt mehr für die Nato ausgeben wollte, mag man als typisch für seinen Charakter abtun. Diese Einstellung findet sich aber tatsächlich über das gesamte politische Spektrum Amerikas wieder. Die Vereinigten Staaten fordern, dass ihre Verbündeten die vielen Bedrohungen, denen der Westen ausgesetzt ist, besser verstehen müssen. Dazu muss jeder Staat seinen Beitrag leisten.
In einem berühmten Interview von 2016 richtete der damals ausscheidende Präsident Barack Obama scharfe Worte an Großbritannien und Frankreich (und viele andere). Im Kampf gegen Libyens Muammar Gaddafi 2011 seien sie nur "Trittbrettfahrer" gewesen. Obamas Verteidigungsminister Robert Gates und sein Nachfolger Leon Panetta schlossen sich dieser Kritik an. Mit Joe Biden als neuem Präsident wird die Frage der Kostenbeteiligung nicht einfach verschwinden. Nicht nur, weil er vermutlich eine ähnliche Haltung wie Obama einnehmen wird. Sondern auch, weil die Republikaner es nicht zulassen werden.
Selbst wenn man den Brexit und Trump außer Acht lässt, waren die Bemühungen der EU in Verteidigungsfragen lange Zeit vor allem von Rhetorik und immer gleichen Prozessabläufen geprägt. Es mangelte an Substanz und Ressourcen, und das wird wohl auch so bleiben. Nach beträchtlichem Aufhebens und mühsamen Anstrengungen vor fast zwanzig Jahren haben die "Berlin-Plus"-Vereinbarungen beispielsweise nur zu zwei EU-Friedensoperationen geführt, die beide lediglich die früheren Nato-Truppen ablösten. Auch wenn Kommissionspräsidentin Ursula von der Leyen die EU auffordert, "zuverlässige militärische Fähigkeiten" zu entwickeln, ist das leichter gesagt als getan. Es wäre viel überzeugender, wenn Deutschland seine Verteidigungsausgaben auf das Cardiff-Ziel anheben würde, was, wie von der Leyen aus ihrer Zeit als Verteidigungsministerin weiß, nicht passieren wird. Die Koalitionsregierung von Bundeskanzlerin Angela Merkel mit den Sozialdemokraten tut sich schwer, die Verteidigungsausgaben zu halten, geschweige denn sie zu erhöhen. Das Gleiche gilt für ganz Europa. Ende 2020 berichtete Reuters, dass eine erstmalige Überprüfung der gesamten EU-Verteidigung "ergab, dass nur 60 Prozent der nationalen Truppen und Waffen, die der Nato nominell zur Verfügung stehen, in &nbsp;einsatzfähigen Zustand sind." Das Drängen auf mehr "Unabhängigkeit" von Washington könnte Europa der amerikanischen Präsenz berauben und die unzureichenden Verteidigungsausgaben EU-weit fortsetzen.
Ursula von der Leyen sagte nach dem Brexit, dass unsere Zukunft in Europa gemacht werde. Das ist aber nicht mehr als eine schöne Vorstellung. Die globalen Bedrohungen, vor allem durch China, aber auch durch die Verbreitung von Massenvernichtungswaffen und den internationalen Terrorismus, nehmen nicht ab, sie nehmen zu. Die Vision des britischen Premierministers Boris Johnson vom "Global Britain" ist wesentlich klüger, als die eines nach innen gerichteten "kleinen Europas". Die europäischen Hauptstädte wären besser beraten, den Vorschlag des ehemaligen spanischen Premierministers José María Aznar zu beherzigen, die Nato zu einer globalen Organisation auszubauen, die mögliche neue Mitglieder wie Japan, Australien, Singapur und Israel einschließt. Es besteht keine Notwendigkeit, eine "Liga der Demokratien" zu schaffen, wie einige vorgeschlagen haben, um den zunehmenden Bedrohungen durch autoritäre Regime zu begegnen. Die Nato ist bereits ein solches Bündnis, das nur über seinen Geburtsort im nordatlantischen Raum hinaus erweitert werden muss.
Tatsächlich ist es so, dass ein nachhaltiges Programm zur Schaffung eines bedeutenden EU-Militärs wie ein Dolch wäre, gerichtet auf das Herz der Nato. Und das ist zweifellos genau das, worauf einige wirklich hoffen. Und zwar nicht nur unsere Gegner, sondern auch viele in Europa und Amerika. Hoffen wir, dass sie enttäuscht werden. Zumindest so lange, bis sich die Löwen zu den Lämmern legen.

Was ist falsch an einer europäischen Armee?

Die EU phantasiert seit langem über eine eigene Armee. Dabei hat sich international nie groß militärisch engagiert. Sie sollte sich zur Nato bekennen.

What’s Wrong with a European Army

The European Union has long been less than the sum of its parts, and that sum is now considerably smaller. Decades of fantasising about an independent “EU army” should have come to an end on December 31

John Bolton